Harvard Üniversitesi Organizmik ve Evrimsel Biyoloji Bölümünün eski profesörlerinden Stephen Jay Gould, Muhteşem Yaşam adlı kitabında Burgess Şeyli’nde keşfedilen “tuhaf harika” taç grubu eklembacaklıları Opabinia ile Anomalocaris’i meşhur ederek bunları popüler kültürün simgelerine dönüştürmüş. “Kambriyen dehşeti” Anomalocaris, ışınsal şekilli ağzı ve doymak bilmeyen dikenli uzantılarıyla pek çok akrabası olan bir radyodont. Beş gözlü Opabinia ise ön kısmındaki özgün hortumuyla keşfedilen tek opabinid unvanını elinde bulunduruyormuş; ta ki şimdiye kadar.
Şimdiyse Harvard Üniversitesi öncülüğünde çalışan uluslararası bir araştırma takımı, daha önce radyodont olduğu düşünülen bir numunenin aslında bir opabinid olduğunu doğrulamış. Üç gün önce Proceedings of the Royal Society B bülteninde yayımlanan yeni çalışmada, yeni ve sağlam filogenetik yöntemler kullanılarak Utaurora comosa‘nın şimdiye dek keşfedilen ikinci ve yüzyıl sonra keşfedilen ilk opabinid olduğu onaylanmış.
ABD’ye bağlı Utah eyaletinin 500 milyon yıllık orta Kambriyen döneminden kalma Wheeler Oluşumu’nda keşfedilen Utaurora comosa, ilk defa 2008 yılında bir radyodont biçiminde tanımlanmış. Önceden Harvard Üniversitesinin Organizmik ve Evrimsel Biyoloji Bölümünde (OEB) doktora sonrası araştırma görevlisi olan eş baş yazar Stephen Pates, numuneyle ilk olarak Kansas Üniversitesi Biyoçeşitlilik Enstitüsü & Doğa Tarihi Müzesinde yüksek lisans öğrencisiyken karşılaşmış. Radyodontların çeşitliliği üzerinde çalışan Pates, bu numunenin gerçek bir radyodonta pek uymadığını düşünmüş. Çalışmanın kıdemli yazarı Profesör Javier Ortega Hernandez’in OEB’deki laboratuvarına katıldığında, Utaurora‘nın hayat ağacında en iyi nerede duracağını belirlemek üzere OEB’de fosil ve yaşayan eklembacaklıların ilişkilerini araştıran doktora sonrası araştırma görevlisi eş baş yazar Jo Wolfe ile birlikte çalışmış.
Opabinidler, geriye doğru bakan ağızlara sahip ilk grup. Sırt bölgelerinde yer alan bölümler arası oluklar, tam vücut bölümlenmesinin habercileri niteliğinde. Yanal yüzme kanatları ise uzantıların öncüsü. Utaurora, hem radyodontlar hem de Opabinia ile ortak özellik ve şekillere sahip. Utaurora‘nın ön yapısı ve gözleri iyi biçimde korunmazken, Opabinia en iyi ön hortumlarından ve beş gözünden tanınıyor. Sırt boyunca yer alan bölümler arası oluklar ve kuyrukta yer alan çiftli girintili dikenler, tamamıyla gözlemlenebiliyor.
Kaynak: Harvard Üniversitesi – Organizmik ve Evrimsel Biyoloji Bölümü. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
