Oliver Taylor, kendin-yap kovanında 40.000 kadar fazla arının vızıldıyor olabileceğini tahmin ediyor.
13 yaşındaki çocukların pek çoğu yaz tatillerini bilgisayar oyunu oynayarak veya kamplara katılarak geçirebiliyor olsa da Oliver Taylor özel olarak tasarlanan, 3 boyutlu yazılmış bir arı kovanı inşa etmiş; yatak odasında.
ABD’nin Utah eyaletinde yaşayan Oliver, bu kendin-yap böcek yaşam alanını yatak odasındaki pencereye bağlanan ve 3 boyutlu yazılmış iki altıgen üniteyle inşa etmiş. Arılar, pencereye bağlanan ve bir parça dik duran bir klima ünitesini andıran havalandırma borusundan giriyor. Altıgen kovanlar modüler tasarımlı, yani Oliver teoride ilave birimler ekleyerek boyutlarını genişletmeye devam edebilir. Fakat şimdiden önemli bir popülasyonu cezbetmişler. Oliver, şu an kovanlarında 30.000 ila 40.000 arının ikamet ettiğini düşünüyor ve evet, bal üretiyorlar.
Tanınmış bir görsel sanatçı olan Oliver’in babası, geçtiğimiz hafta Threads ve Instagram’da kovanın videosunu paylaştı. Bu yazının yazıldığı zaman itibarıyla 23 binden fazla beğeni ve 10 milyondan fazla izlenmeye ulaşmış durumda. Reddit’te yorum yapan birisi, kovanı “ücretsiz bir beyaz gürültü makinesine” benzetiyor.
Popular Science‘a konuşan Oliver, kovanının internette gördüğü ilgi sorulduğunda “Bunu hiç beklemiyordum” diyor.
[İlgili: Arılar insan yapımı kovanlarda gereksiz yere acı çekiyor]
LEGO’lardan arı kovanlarına
Oliver kendisini bildi bileli bir şeyler inşa etmeye ilgi duymuş. Pek çok çocuk gibi işe Lego setleriyle başlamış. Bu durum daha sonra arkadaşlarıyla kardondan kılıç ve kalkan yaptıkları “karton savaşlarına” evrilmiş. Oliver ilk basit 3 boyutlu yazıcısını 8 yaşına girdiğinde aldığını söylüyor. Ardından, Blender isimli bir açık kaynak yazılımını nasıl kullanacağını hızlıca öğrenip kendi tasarımlarını yapmış. 11 yaşına girdiğinde Oliver’in daha ağır hizmet sınıfı Prusa yazıcısı olmuş ve bunu çeşitli yapılar üretmekte kullanmış. Bahçelerinde duran 6 metrelik bir mancınık (aslında bir fırlatma rampası) inşa etmiş. Şimdilerde çok daha büyüğünü inşa etme sürecinde.
Arılara aşina olan Oliver’in dışarıda halihazırda birkaç geleneksel kovanı bulunuyor. İnternette satılan benzer bir tasarıma denk geldikten sonra ilham alıp, yatak odası için bunun minyatür bir halini yapmaya karar vermiş. Fakat o modelin 1.000 doları aşkın fiyatı varmış ki bu ortaokula giden birinin bütçesine pek uygun değil. Tasarım üzerinde daha çok inceleme yaptıktan sonra, Oliver bunun bir versiyonunu kendi kendine yapıp yapamayacağını öğrenmeye koyulmuş.
“Kendim yapabileceğimi düşündüm” diyor Oliver.
Sürecin başlarında Oliver, referans aldığı modelde düzeltebileceğini düşündüğü bir tasarım kusuru fark etmiş. Onun baktığı versiyonda, kovanın her iki tarafında sadece bir kapı bulunuyor ve bu durum, başka bir altıgen ünite eklenmeye çalışıldığında arıların çıkma tehlikesini artırıyormuş. Oliver’in çözümü ise arıların odaya kaçmasını önlemek için denizaltıların giriş kısmından ilham alan ikinci bir kapı eklemek olmuş. Kancalar ile duvara asılı duran kovanlar aynı zamanda kolayca çıkarılabiliyor. Bakım ve temizlik için kullanışlı olan bu özellik, Oliver’in kovanı işgalci bir arı sürüsünden hızla koruması gerektiğinde de faydalı.
“Onlara soyguncu deniyor” diyor Oliver işgalci arılardan bahsederken. “Gelip balı alıyorlar.”
Tasarımın bitmesiyle beraber, arıları getirme vakti gelmiş. Oliver bunu yapmak için bir arı çiftliğinden bir kraliçe arı ve yaklaşık 12.000 arı ile beraber gelen bir başlangıç kiti almış. Ardından ise kovanın üst kısmına, genç arıların yeni evlerine alışmasına yardımcı olmak için şekerli suyla doldurduğu bir besleyici sistemi tasarlamış. Çok uzun sürmeden arılar çoğalmaya başlamış. Yapılan videolu görüşmede Oliver, Popular Science‘a havalandırma sistemine girip çıkan sayısız arının neye benzediğini gösteriyor.
“Kraliçe ile birlikte evlerinde kalmak istiyorlar” diye açıklıyor Oliver.
[İlgili: Bal arılarının ömrü yarı yarıya azaldı. Sebebiyse genetik olabilir]
Arılarla dolu bir yatak odası
Yatak odasında bir arı kovanı inşa etmek herkese göre değil. Oliver bir noktada, izci kampı gizesine gittiği zaman babasına arılara “bakma” görevi verdiğini söylüyor. O zamanlarda kovandaki bir bölgede, şekerli su seviyeleri çok düştüğünde açığa çıkabilecek ufak bir delik bulunuyormuş. Oliver’in babası yatak odasının kapısını açtığında 100 kadar arının etrafta uçuştuğunu görmüş ve bunları hemen süpürgeyle almak zorunda kalmış. İroniktir, Oliver’in annesinin de arılara alerjisi var. Yine de bu durum, onu oğluna yardımcı olmaktan alıkoymamış.
“Bana yardım etti, arı kostümü giyiyor” diyor Oliver. “Benim için gerek yok. Arılar öylece gelip sizi sokmaz.”
Oliver bir bal çıkarma sistemi uygulamak istiyor. Bu durum, günün birinde 3 boyutlu yazdırılan bir kovanın arıları tarafından yapılan balı satma olasılığını doğuruyor.
Oliver ileride, büyüyen kovanına bir tane daha altıgen birim eklemek istediğini söylüyor. Yatak odasının duvarlarındaki boş yerlere işaret edip, en azından teoride bütün bu alanı genişleyen bir arı kovanına dönüştürebileceğini belirtiyor.
“Yani, duvarın tamamını kullanabilirim ama bilmiyorum” diyor. “Galiba çılgınca olurdu.”
Yazar: Mack DeGeurin/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
