Boulder – Colorado Üniversitesi’nin öncülüğünde yürütülen yeni bir çalışma, Birleşik Devletler’de yer alan Büyük Kanyon’un en bilindik jeolojik özelliklerinden birinin; kanyonun kaya geçmişinde yüz milyonlarca yıllık bir tarihi kapsayan gizemli ve kayıp bir zaman boşluğunun ardındaki karmaşık tarihi ortaya seriyor.
Araştırmayla beraber bilim insanları, “Büyük Uyuşmazlık” adı verilen bir bulmacayı çözmeye yaklaşıyor. İlk olarak 150 yıl kadar önce tanımlanan bu olgu, o zamandan beri yerbilimcilerin kafasını karıştırmış.
Yeni çalışmanın baş yazarı ve Boulder CÜ’de yerbilimleri yüksek lisans öğrencisi olan Barra Peak, Büyük Kanyon’un kızıl uçurum ve falezlerini Dünya’nın tarih kitabı şeklinde düşünmemiz gerektiğini söylüyor. Kanyonun sarp kayalıklarını küçülttüğünüzde, gezegenin geçmişinde neredeyse 2 milyar yıl geriye gidebiliyorsunuz. Fakat kitapta bazı sayfalar eksik: Bazı alanlarda, 1 milyar yıldan eski kayalar iz bırakmadan kaybolmuş.
Yerbilimciler ise bunun sebebini bilmek istiyor.
“Büyük Uyuşmazlık, Kuzey Amerika’da iyi belgelenmiş ilk jeolojik özelliklerden bir tanesi” diyor Peak. “Fakat yakın zaman öncesine kadar, bunun ne zaman ve nasıl meydana geldiğine yönelik fazla sınırlayıcımız yoktu.”
Şimdiyse Peak ve meslektaşları, bu ay Geology bülteninde yayımlanan bir makalede muhtemel bir cevaba yaklaşmış olabileceklerini düşünüyor. Araştırma takımı, Rodinya adı verilen antik bir süper kıtanın kırılması sırasında bölgede bir dizi ufak ancak şiddetli faylanma olayı yaşanmış olabileceğini aktarıyor. Bunun sonucunda oluşan yıkım, kanyon civarındaki toprağı yırtarak parçalamış ve kayalar ile tortuların suyla beraber sürüklenip okyanusa dökülmesine sebep olmuş olabilir.
Yazar: Daniel Strain/Boulder – Colorado Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
