Baston şekerden müzik aleti nasıl yapılır?
Tatlı tatil müziği
Elektrik mühendisi Jay Silver 2007’de herhangi bir şeyi çalgıya dönüştürmenin yolunu keşfetti.
Elektronik bir org kitiyle uğraşırken, müzik notaları üreten devrenin üstüne kazayla mercimek döktü. “Kurulamaya çalışırken,” diyor Silver, “çıkan sesin değiştiğini fark ettim.” Silver’ın da gördüğü gibi, aygıta dokunmak sesi değiştiriyordu.
Silver ertesi gün devreyi, ders verdiği yaz kampına götürdü ve kamp katılımcılarına nasıl çalıştığını gösterdi. Devre iletken nesnelerle temas ettiğinde bu nesneler aygıtın birer uzantısı gibi davranıyordu. Kullanıcılar tıpkı bir klavyenin tuşlarına basar gibi nesneye dokunup farklı sesler elde edebiliyordu. Silver’ın kamp katılımcıları devreyi denedi ve elmadan bisiklete aklınıza gelen her şeyle müzik yaptı. Daha sonraları bir meslektaşı Silver’a devreyi bir kurşunkaleme bağlamasını önerdi çünkü elektrik, kalemin ortasındaki grafitten geçebiliyordu. Sonuçta ortaya, resim çizdiğinizde “müzik” çalan Drawdio adlı kalem çıktı.
Silver, Drawdio’nun yapım talimatlarını internetten yayınladı ve birilerinin kendi fikrinden yola çıkarak yeni bir şeyler yaratmasına bayılıyor. Bunu dikkate alan Popular Science olarak biz de şarkı söyleyen bir şeker yaptık. Aynısını siz de yapabilirsiniz.
Dikkat: Sütü ya da herhangi bir sıvıyı pilin ya da devrenin üstüne dökmeyin.
İstatistikler:
Süre: 2 saat
Maliyet: 55 dolar
Zorluk: 5 üstünden 3
Araçlar
Maket bıçağı
Kablo sıyırıcı
Havya
Makas
Malzemeler
Delikli pertinaks
TLC555CP LinCMOS zamanlayıcı, sekiz pinli DIP
¼ watt’lık dirençler %5 (10, 10K, 10M, 270 K ohm)
0,1 uF, 50 voltluk %20’lik seramik disk kondansatör
100 uF, 35 volt, %20 radyal kondansatör
820 pF seramik disk kondansatör
PNP genel amaçlı amplifikatör, 2N3906
Siyah, kırmızı ve yeşil renkte 22 AWG (0,65 mm çaplı) tel
2 x AAA pil klipsi
Giriş telleri olan mini hoparlör
Çift yüzlü köpük bant
2 adet AAA pil
Baston şeker
Alüminyum folyo
İzolasyon bandı
Adımlar:
1 – Pertinaksı kesin
Maket bıçağı kullanarak pertinaksı 23 delikli 5 sıradan oluşacak bir dörtgen şeklinde kesin. Sıraları üstten alta A-E arasındaki harflerle, sütunları ise soldan sağa 1-23 arası rakamlarla etiketleyin.
2 – Zamanlayıcıyı ekleyin
TLC-555CP zamanlayıcıyı sol üst köşesi A16’ya, sağ alt köşesi D19’a gelecek şekilde yerleştirin. Zamanlayıcının bacaklarını pertinaksın altına bükerek yerine sabitleyin.
3 – Dirençleri, kondansatörleri ve amplifikatörü yerleştirin
Dirençleri, kondansatörleri ve amplifikatörü şekilde görüldüğü gibi devre kartına bağlayın. Pinleri tutmak için kartın altına köpük parçası koyabilirsiniz.
10 ohmluk direnç: E12-E17
10 kohmluk direnç: A21-B21
270 kohmluk direnç: B14-B15
10 Mohmluk direnç: C20-E22
0,1 uF seramik disk kondansatör: D20-E21
100 uF radyal kondansatör: D9-D10
920 pF seramik disk kondansatör: C21-E23
2N3906: Bacakları B12, C12 ve D12’yye gelecek şekilde.
4 – Atlama kablolarını bağlayın
Kırmızı bir telle A12’yi D15’e, siyah telle A15’i E19’a ve kırmızı telle A13’ü A20’ye bağlayın. Not: Bu fotoğrafta ve diğer fotoğraflarda 10 kohmluk direncin yeri yanlış gösterilmiş. Bir sütun solda, A21-B21 arasında olması gerekiyor.
5 – Şekerin bağlantılarını, pil klipsini ve hoparlörü yerleştirin
Yeşil telden 12,5 cm uzunlukta kesin, bir ucunu sıyırıp B13’e sokun. Diğer ucunu 5 cm kadar sıyırın.
20 cm’lik yeşil tel kesin, sıyrılmış ucunu B20’ye sokun, diğer ucundan 12,5 cm kadar sıyırın.
Pil klipsinin kutuplarını sıyırıp lehim pastası sürün. Eksi kutbu E20’ye, artı kutbu A23’e yerleştirin, klips ile pertinaks arasında 2,5 cm kadar teli boşta bırakın. Şimdi hoparlörün tellerini sıyırıp lehim pastası sürün. Eksi kutbu E18’e, artı kutbu B9’a bağlayın.
6 – Lehimleyin
Karttan zamanlayıcı haricinde her şeyi söküp çıkarın. B16 ile C19 arasına bir atlama teli lehimleyin. Sonra hoparlör hariç tüm bileşenleri önceki adımlardaki sırayla tekrar yerleştirin. Bileşenlerin uçlarını şekilde gösterildiği gibi, pertinaksın altından lehimleyin. Çift taraflı köpük bantla hoparlörü devre kartına yapıştırın. (Not: Devre kartı ters çevrildiğinden artık satırlar aşağıdan yukarı A-E sırasında. Sütunlar ise eskisi gibi, soldan sağa 1-23 arasında.)
7 – Devrenizi test edin.
Pilleri bağlayıp yeşil telin açıktaki kısmına çıplak elinizle dokunun. Hoparlörden yeşil kutuplar arasındaki dirence göre perdesi değişen bir ton gelmesi gerekiyor. Bir başka deyişle, siz ellerinizi hareket ettirdikçe ses de değişmeli.
8 – Devreyi baston şekere bağlayın
Çift taraflı bandı kullanarak devre kartını ve pil klipsini bir baston şekere yapıştırın. Eğer devreyi ileride yeniden kullanmayı planlıyorsanız, yerine tutturmak için bir iki tur izolasyon bandıyla sarın.
9 – Baston şekeri tamamlayın
Kısa yeşil teli baston şekerin kıvrımlı kısmına, uzun olanı ise şekerin gövdesine dolayın. Tellerin uçlarına alüminyum folyo sarıp bantlayın.
10 – Müzik yapın!
Baston şekeri bir elinizle, tele dokunacak şekilde tutun ve şekeri üstten yalayın. Şekeri sıcak çikolataya (devreyi ıslatmadan) batırabilir, hatta aynı fincandan bir pipetle içebilirsiniz. Ya da şekeri bir elinizle tutarken, diğer elinizin bir parmağıyla, azıcık su döktüğünüz çay tabağının içinde şekiller yapabilirsiniz.