Ateş, COVID yayan hastaları kalabalık alanlardan uzak tutmada güvenilir bir eleme yöntemi değil.
PopSci’nin COVID-19 dosyasının tamamını buradan takip edin.
Ateş ölçümleri, birçok ülkede ve spor salonlarından giyim mağazalarına kadar birçok yerde gündelik yaşamın bir parçası haline geliyor. Eğer ateşiniz 38 derecenin üzerindeyse, bu yerlere giremiyorsunuz. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), tüm işletmelerin çalışanlarının ateşlerini gündelik olarak kontrol edebileceğini bile belirtti. Fakat bilim insanları, bu uygulamanın bilimsel olmadığını söylüyor; hatta COVID-19‘un yayılmaya devam etmesine bile yardımcı olabilir.
Scripps Araştırma Enstitüsü’nün idari müdür yardımcısı Eric Topol, “Bunun herhangi bir yayılımı önlediğini gösteren hiçbir veri bulunmuyor” diyor. “Ateş ölçmenin kıymeti yok. Artık vazgeçilmeli.”
Hasta insanları belirlemek amacıyla ateş ölçümü yapma fikri, 2000’li yılların başlarındaki SARS salgınına dayanıyor. Uygulamanın SARS’ı sınırlandırmada tam olarak ne kadar faydalı olduğu hâlâ tartışılıyor; fakat ateş, esasında SARS enfeksiyonunun epey güvenilir bir göstergesi. Stat sitesi için bildiren Helen Branswell, enfekte olanların en az yüzde 86’sında ateş görüldüğünü söylüyor.
Arizona State Üniversitesi’nde biyotıp teşhisleri profesörü olan Mara Aspinall, Popular Science‘a gönderdiği bir e-postada, “Ateş ölçümleri yapmak ucuz, kolay ve hızlıdır. Ayrıca, 2002 / 2003’teki SARS 1 taramalarında epey iyi iş çıkarmışlardı” diyor. Aspinall, bir biyoteknoloji araştırma ve danışmanlık şirketinin de CEO’su.
Fakat COVID-19’a sebep olan SARS-CoV-2’nin, “bu sefer ateş ölçümlerini neredeyse işlevsiz hale getiren” önemli farklılıkları bulunduğunu yazıyor. Bunlardan bir tanesine göre mevcut veriler, COVID-19’lu insanların yarısından fazlasında hiç ateş oluşmadığını öne sürüyor. Nihayetinde belirti gösterecek olan kişiler bile genelde ateşleri yükselmeden önce virüs bulaştırıyor.
Aslında, virüsü belirti göstermeden bulaştırması en muhtemel olan (gençler) ve virüse karşı en dayanıksız olan (65 yaş üstü ve bağışıklığı kısıtlanmış bireyler) insan grubunun herhangi bir ateş durumu sergilemesi muhtemel değil; ancak bunlar, çok farklı sebeplerden kaynaklı.
Genç insanların, hiçbir şekilde herhangi bir hastalık işareti göstermemesi daha muhtemel iken; diğer grup ise yeteri kadar sağlıklı olmayabilir. Toronto Üniversitesi’nde tıp profesörü ve Toronto’nun Mount Sinai Sağlık Sistemi’nde çalışan bir doktor olan Andrew Morris, “Aslında ateşinizin çıkması için bir nevi sağlıklı olmak zorundasınız” diyor.
Bunun ötesinde, Aspinall yazısına şöyle devam ediyor: “Ateş meydana getiren başka pek çok hastalık var. O yüzden bu tarama testi, özellikle sonbaharda başlayan grip mevsimi sırasında etkisiz hale gelecek.”
“Ne hassas, ne de özgül olan bir önlem; çok iyi bir önlem değildir” diyor. “Ayrıca, insanlara sahte bir güvenlik hissi de verebilir.” Birisinin COVID’i olsa ve yüksek ateşi çıksa bile, bu kişilerin taramadan geçmek için muhtemelen ateş düşürücü bir ilaç kullanıp ateşlerini geçici olarak azaltabileceklerini söylüyor. Diğer bir ifadeyle: Ateş ölçümlerinin faydası olmayacak. Üstelik zararı olabilir.
Yazar: Kat Eschner/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
