İngiltere Biobank biyolojik bilgi veri tabanıyla toplanan bilgiler üzerinde yapılan yeni bir çalışmada, COVID-19 geçirip hastalığı atlatan kişilerde zamanla gri madde kaybı görülebileceği öne sürülüyor.
782 gönüllünün katıldığı uzun vadeli deneyde, bireylerin salgından önce alınan beyin taramaları karşılaştırılmış. Salgından önceki ve sonraki beyin taramalarını kıyaslamak isteyen araştırmacılar, daha sonra 388 sağlıklı gönüllünün yanısıra COVID-19 geçiren 394 kişiyi de yeni taramalar yapmak üzere davet etmiş.
COVID-19 geçirip hastalığı atlatan kişiler arasında, virüsün insan serebral maddesinde önemli etkiler oluşturduğu ve beynin çeşitli bölgelerinde gri madde kaybı olduğu görülmüş.
Ancak bu çalışmanın, henüz sıkı bir hakem denetiminden geçmediğini belirtmekte fayda var.
Çalışmanın yazarları şöyle aktarıyor: “Dolayısıyla bulgularımız, limbik kortikal alanlardaki gri madde kaybının ana koku ve tat alma sistemiyle doğrudan bağlantılı olduğunu devamlı şekilde gösteriyor.”
Bu bölgeler, koku ve tat gibi duyuların algılanmasıyla ilişkili beyin bölgeleri. Beyinlerimizdeki gri madde, merkezi sinir sistemimizin bir parçasını oluşturuyor ve esasında beynimizin bütün fonksiyonlarını kontrol ediyor.
Bireylerin hareketlerini, hafızalarını ve duygularını kontrol etmesini sağlıyor. Bu yüzden beynin gri maddesinde oluşan bir anormallik, iletişim becerilerini ve beyin hücrelerini etkileyebilir.
Çalışmada ayrıca beynin hafızayla ilişkili bölgelerinde meydana gelen gri madde kaybının, “bu hastalarda uzun vadede demans gelişme tehlikesini artırabileceği” ileri sürülüyor. Ancak araştırmacılar, COVID-19’un beyin sağlığı üzerindeki etkilerini uygun şekilde değerlendirmek için daha fazla veri gerektiğini söylüyor.
Çalışmada hafif ve orta dereceli belirti gösteren hastalar ile hiç belirgi göstermeyen hastalar katılmış.
Beyinde görülen değişimlerin, enfekte olmayan hastalarda gözlenmediğini belirtmekte de fayda var. Bilim insanları, COVID-19 atlatan kişilerin duygu uyandıran anıları hatırlama kabiliyetlerine ilişkin uzun vadede sorun yaşayıp yaşamayacağının belirlenmesi için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini aktarıyor.
Araştırmacılar gri madde kaybının beyne yayılan virüsün bir sonucu mu olduğunu, yoksa hastalığın başka bir etkisi mi olduğunu doğrulayamıyor.
Yazar: Zahra Tayeb/Business Insider. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
