Virginia Tech Üniversitesi’nde çalışan araştırmacılar, sadece bir gen ile dişi Aedes aegypti türü sivrisineklerin, doğurgan erkek sivrisineklere dönüştürülebileceğini kanıtlamış ve erkek sivrisineklerin uçması için gereken bir gen saptamış.
Erkek sivrisinekler, dişiler gibi sokmuyor ve insanlara zararlı mikroplar geçirmiyor. Dişi sivrisinekler ise sokabiliyor.
Dişi Aedes aegypti sivrisinekleri, yumurta üretmek için kana ihtiyaç duyuyor. Bu durum onları, insanlarda Zika ve dang hastalığına sebep olan patojenlerin başlıca taşıyıcıları haline getiriyor.
Üniversitenin Tarım ve Yaşam Bilimleri Fakültesi’ndeki Biyokimya Bölümü’nde profesör olan Zijian Tu, şöyle söylüyor: “Erkek cinsiyetini belirleyen kromozom bölgesi (M locus) mevcut olduğunda, Aedes aegypti sivrisineğinde erkek cinsiyeti oluşuyor. M locus, sadece erkek soylardan geçiyor; tıpkı insanlardaki Y kromozomu gibi”
“Daha önce Aedes aegypti‘nin M locus bölgesinde keşfedilen ve erkek cinsiyetine sebep olan Nix genini, dişilere geçebilen bir kromozom bölgesine ilave ederek; dişileri doğurgan erkeklere çevirmede Nix’in tek başına yeterli olduğunu gösterdik. Bu bulgular, gelecekte sivrisinek kontrol yöntemleri geliştirilirken kullanılabilir.”
Araştırmanın sonuçları geçtiğimiz hafta PNAS bülteninde yayımlandı.
Tezin ilk yazarı ve aynı zamanda Tu’nun laboratuvarında araştırma görevlisi olan Azadeh Aryan şöyle söylüyor: “Ayrıca myo-sex adı verilen ve erkeğin uçması için gerekli olan ikinci bir gen daha keşfettik. Bu çalışma, en az 30 gen içeren M locus bölgesinin işlevindeki moleküler temele ışık tutuyor.”
Kristin Rose Jutras ve Kendall Daniels/Virginia Tech Üniversitesi/ScienceDaily. Ç: O.
