Son buzul çağı biterken buz tabakaları eridiğinde, Missoula mega selleri adı verilen bir dizi tufan meydana gelmiş. ABD’nin Washington eyaletinin doğusunu aşındıran bu seller, Kanallı Kabuk Arazileri şeklinde bilinen uzun, derin kanallar ile yüksek uçurumlar meydana getirmiş. Bunlar, Dünya tarihinin bilinen en büyük sellerinden. Şimdiyse bu selleri daha iyi anlamak isteyen bilim insanları, sellerin akışına yön veren önemli bir etmeni belirlemiş olabilir.
Altı gün önce Proceedings of the National Academy of Sciences bülteninde yayımlanan bir çalışmada araştırmacılar, buz tabakalarının değişen ağırlığıyla bütün manzaranın farklı bir görünüm kazandığını ve mega sellerin akış yönünün değiştiğini gösteriyor.
Santa Cruz – California Üniversitesinde Dünya ve gezegen bilimleri yardımcı profesörü olan baş yazar Tamara Pico, “İnsanlar suların bıraktığı yüksek işaretlere bakarak sellerin boyutunu çıkarmak istiyordu fakat yapılan tüm tahminler, yer yüzeyinin günümüzdeki şekline dayanıyordu” diyor. “Bu makalede ise yer yüzünün buz çağındaki şeklinin, Dünya’nın kabuğunun buz katmanlarının ağırlığıyla bozulması sebebiyle geniş ölçekte farklılaştığını gösteriyoruz.”
Son buzul çağının doruk noktasında, Kuzey Amerika’nın büyük bir bölümünü devasa buzul katmanları kaplamış ve yaklaşık 20.000 yıl önce erimeye başlamışlar. Missoula mega selleri ise 18.000 ila 15.500 yıl önce meydana gelmiş. Pico’nun araştırma takımı, buzul katmanlarının söz konusu dönemde değişen ağırlığının Washington’un doğusundaki yer yüzü şekillerini nasıl eğdiğini ve sel sırasında farklı kanallardan geçen su miktarını ne kadar değiştirdiğini araştırmış.
Yazar: Tim Stephens/Santa Cruz – California Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
