Elektrikli yılan balığı, elektrik saçan özelleşmiş organlara sahip bir tatlı su balığı. Birçok hayvan türü elektrik kullanarak çevrelerini algılıyor ya da iletişim kuruyor (örneğin kur yapıyor). İçlerinde elektrikli yılan balıklarının, vatozların ve kedi balıklarının bulunduğu az sayıda tür ise diğer balıkları sersemletecek kadar elektrik üretebiliyor. Buna rağmen, çoğu zaman bu balıkların kendisine bir şey olmuyor.
Bu durumun sebebi, balıkların vücut büyüklüğü olabilir. Bir elektrikli yılan balığının boyu iki buçuk metreyi, ağırlığıysa 25 kiloyu bulabiliyor. Yani bu hayvan, avladığı hayvanlardan kat be kat büyük. Salıverdiği elektrik yükü (650 volta çıkıyor), yılan balığının kendisine çok daha az zarar veriyor. Bununla beraber elektrikli balıklar, suyun dışındayken kendi güçlerinden çok daha fazla etkileniyorlar. Michigan Eyalet Üniversitesinde çalışan hayvanbilimci Jason Gallant, elektrikli yılan balıklarının sudan çıkarıldığında spazm geçirdiğini keşfetmiş. Bunun nedeni, elektrik yükünün havada dağılmaması olabilir. Elektrik, balığın ıslak teninde gezinerek çok daha yoğun bir şok uyguluyor. Gallant’ın ekibinin bulduğu bir şey daha var: Farklı gruplara ait elektrikli balıklarda, kendi elektrik organlarını yalıtan yapısal proteinlere ait genler görülüyor.
Elektrikli yılan balıklarının organlarının büyük bölümü kuyruklarının ön kısmındaki çok küçük bir bölgede yer alıyor. Balığın elektriksel potansiyeli, kuyruk boyunca değişiklik gösteriyor. Elektrik akımı hayati organlardan geçerse, balıklar ölebilir. Kalplerinden geçen akım ise onları anında öldürür. Bu yüzden çok dikkatli olmaları gerekiyor. Fakat ara sıra aksilikler yaşanabiliyor.
Bu balıklar vücutlarını gererek elektrik akımının kalplerinden geçmesini önleyen ve ölüm tehlikesini azaltan bir şekil alıyorlar. Elektrik verdikleri zaman bir cetvel gibi düzleşiyorlar. Bu şekilde elektrik akımı kalplerinin arkasından, kuyruklarına paralel şekilde geçiyor. Bazen elektrik verirken U şekline giriyor ve bu sayede avlarına uygulayabilecekleri en büyük akım yoğunluğuna ulaşıyorlar. Fakat kafalarının bu sırada kuyruklarının ucundan biraz uzakta durması gerekiyor. Yanlış hesaplama yaparlarsa elektriğe çarpılabilirler.
Yazarlar: Daniel Engber/Popular Science ve David Rosen/Quora. Çevirenler: Tuna Emren & Ozan Zaloğlu.
