Bristol Üniversitesi öncülüğünde yürütülen yeni araştırmada, Diplodokus gibi 50 tonluk dev saropod dinozorların kurt boyutundaki Thecodontosaurus (Tekodontozor) gibi çok daha ufak atalarından nasıl evrimleştiği ortaya çıkarılıyor.
İki gün önce Royal Society Open Science bülteninde yayımlanan yeni çalışmada araştırmacılar, Tekodontozor‘un uzuv kaslarını yeniden inşa ederek hareket halinde çalışan en önemli kasların anatomisini detaylı şekilde ortaya sermişler.
Günümüzde İngiltere’nin bulunduğu yerlerde Triyasik dönem esnasında (yaklaşık 205 milyon yıl önce) gezen Tekodontozor, iki bacaklı ve ufak ila orta boyutlu bir dinozormuş.
1836 yılında keşfedilen dinozor, bilim insanlarının keşfedip isimlendirdiği ilk dinozorlar arasında. Fakat ilk dinozorların nasıl yaşayıp evrimleştiğine dönük yeni bilgiler sunarak, bilim insanlarını hâlâ şaşırtıyor.
Bristol Üniversitesi Dünya Bilimleri Fakültesinde doktora öğrencisi ve çalışmanın baş yazarı olan Antonio Ballell şöyle aktarıyor: “Bristol Üniversitesi, Bristol civarında keşfedilen ve güzel şekilde korunan dev miktarda Tekodontozor fosiline ev sahipliği yapıyor. Bu fosilleşmiş kemiklerin en muhteşem yanlarından biri de, pek çoğunun uzuv kas sisteminden kalan yara izleri ve buruşuklukları koruması.”
Uzuv kaslarının şekil ve yönüne dair bilgi edinmeyi sağlayan bu özellikler, bilimsel manada son derece önemli. Nesli tükenmiş türlerde kasların yeniden inşa edilmesi için bu tür olağanüstü derecede korunmuş fosiller gerekiyor. Fosillerin yanısıra, yaşayan yakın akraba türlerin kas anatomisinin de iyi biçimde anlaşılması gerekiyor.
Uzuv kaslarının boyut ve yönlerine bakarak Tekodontozor‘un epey çevik olduğunu öne süren araştırmacılar, dinozorun ön uzuvlarını muhtemelen yürümekten ziyade cisimleri kavramak için kullandığını söylüyor.
Dinozorun sonraki akrabaları dev saropodlarda ise durum böyle değil. Söz konusu dinozorlar, dev vücut boyutlarına kısmen dört ayaklı bir duruşa geçerek ulaşmış. Tekodontozor’un kas anatomisi, saropod hattında yer alan sonraki dinozorların en önemli özelliklerinin bu ilk türlerde halihazırda evrimleşmiş olduğunu akla getiriyor.
Kaynak: Bristol Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
