Sanki… Yok bir şey.
Ergen olduğumuz zaman bile, beyinlerimizin hâlâ epey gelişme kaydetmesi gerekiyor. Yeni araştırmaya göre ergenlerin beyinleri, yapılması gereken işlerin önemini düzgün şekilde belirleyecek ve buna tepki verecek kadar olgunlaşmamış durumda (ev ödevini geç yapmak için bir bahane daha).
Basit bir tepki oyununun bulunduğu bir çalışmada, oyundaki risk arttıkça, yaşı büyük olan katılımcıların yaklaşımlarını değiştirme ve daha fazla çaba gösterip daha fazla zaman ayırma konusunda genç katılımcılara kıyasla daha iyi oldukları görüldü.
Massachusetts’daki Harvard Üniversitesi’nde bulunan takım, yaşın artışı ile beyin gelişimi arasında belirgin bir bağlantı olduğunu söylüyor. Araştırmacılara göre söz konusu oyundaki görevler daha önemli hale geldikçe, yaş ile birlikte ayarlama becerisi de artıyor.
Baş araştırmacı Catherine Insel, New Scientist dergisinden Jessica Hamzelou’ya konuşarak, “Oyundaki risklere göre, performansı ayarlama becerisi ergenlik çağında kademeli şekilde ortaya çıkıyor” diyor.
Araştırmacılar, 13 ve 20 yaş arasındaki 88 gönüllüden bir oyun oynamalarını istediler. Oyunda verilen doğru cevaplar ufak miktarda nakit kazanmayı sağlarken, yanlış cevaplar ise ödül sermayesindeki paranın eksilmesine neden oluyordu.
Yapılan denemeler arasında, ödüllerde ve kesintilerde değişiklik uygulandı. 20 sent ödül ve 10 sent kesintiden, bir dolar ödül ve 50 sent kesintiye kadar değişik miktarlar seçildi.
Çalışmada, yaşı büyük olan ergenlerin yüksek riskli oyunlarda daha iyi verim gösterdiği, yaşı küçük olanlarda ise riskin düşük veya yüksek olduğu zaman fazla değişim görülmediği bulundu.
Aynı zamanda katılımcıların beyin faaliyetlerini gözlemlemek amacıyla fMRI taramaları yapıldı. Taramaların gösterdiğine göre, kortikostriatal ağ isimli bir bölgede gerçekleşen faaliyetler önemli bir rol oynuyor gibi görünüyordu.
Söz konusu beyin bölgesi, ödül ve davranış ile ilişkili durumda ve 25 yaş civarına gelene kadar tamamen gelişmiş olmuyor. Araştırmacılar daha gelişmiş bir kortikostriatal ağa sahip olmanın, yüksek bahisli oyunlarda daha iyi verim göstermekle bağlantılı olduğunu buldular.
Insel, BBC‘den Helen Briggs’e şöyle açıklıyor: “Ergenler büyüdükçe, güdüsel şartlardaki beyin bağlantısını ayarlamada daha iyi hale geliyorlar. Bu durum, yüksek öneme sahip bir hedef doğrultusunda çalışırken daha iyi şeyler yapmalarını sağlıyor.”
Peki bu durum gerçek hayatta nasıl işliyor? Araştırmalar, yetişkin insanların kendi yaklaşımlarını bir şeyin önemine göre ayarlama konusunda çok iyi durumda olduklarını gösterdi: Mesela bu yüzden, bir iş görüşmesi için hazırlanırken, haftalık ve sıradan bir toplantıya göre daha uzun süre hazırlanıyoruz.
Bu yeni araştırma, bu tür önceliklendirmeleri kapsayan beyin yapısının ergenlerde hâlâ gelişme aşamasında olduğunu öne sürüyor. Bu durum, belki de yaşı daha küçük olan genç sürücülerin neden daha fazla risk alabildiğini veya ergenlerin yıl sonundaki son sınavlara daha fazla gayret etmesi gerekirken çalışmakta neden zorlandıklarını açıklamaya yardımcı olabilir.
Tüm bunların, ergenlerin davranışlarında nasıl rol oynadığını daha iyi anlamak için, daha geniş bir yaş aralığı ve daha fazla gençten oluşan örnekler üzerinde araştırma yapılması gerekiyor. Ancak Fransa’daki ENS Üniversitesi’nden Stefano Palminteri’ye göre madalyonun diğer bir tarafı da var.
Kendisi New Scientist‘a şöyle söylüyor: “Buna ters yönden bakabiliriz. Genç insanlar, aynı miktardaki gayreti ‘önemli’ olmayan işlere veriyorlar ve okulda hobi edinmeye başlıyorlar.”
“Mesela, ergenlerin karmaşık sosyal beceriler öğrenmesini sağlamak iyi bir şey olabilir.”
Araştırma Nature Communications bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
