Washington Eyalet Üniversitesindeki araştırmacıların öncülüğünde yürütülen yeni bir çalışmaya göre Moğolistan boyutundaki birden fazla büyük ısı dalgası, 2010’ların sıcak mevsimlerinde Kuzey Yarımküre genelinde neredeyse her gün aynı zamanda meydana gelmiş.
1979-2019 yıllarını kapsayan iklim verilerini kullanan araştırmacılar, 2010’lu yıllarda Kuzey Yarımküre’nin orta ila yüksek enlemlerinde eş zamanlı meydana gelen ısı dalgası sayısının 1980’lere göre yedi kat daha fazla olduğunu keşfetmişler. 2010’lu yıllarda, her yılın ortalama 143 günü eş zamanlı ısı dalgası meydana gelmiş. Bu ısı dalgaları, Mayıs’tan Eylül’e kadarki sıcak ayları kapsayan 153 günde ise neredeyse her gün gerçekleşmiş.
Eş zamanlı sıcaklık olayları, ayrıca daha sıcak ve daha büyük hale de gelmiş: Bu olayların şiddeti %17 oranında çoğalırken, coğrafi kapsamları ise %46 artış göstermiş.
Isı dalgaları, mahsul kıtlığından orman yangınlarına kadar çeşitli felaketlere sebep olabiliyor. Çalışmanın yazarlarının belirttiğine göre eş zamanlı ısı dalgaları; ABD, Kanada ve Avustralya’da 2019 ve 2020 yıllarındaki ısı dalgalarıyla ilişkilendirilen birden fazla orman yangınında görüldüğü üzere bu tehditleri artırarak, ülkelerin kriz zamanlarında karşılıklı yardım sağlama kabiliyetini tüketiyor. Daha önce yürütülen bir çalışmada, eş zamanlı ısı dalgalarının küresel mahsul üretiminde %4’lük bir düşüşe sebep olduğu da bulunmuş.
Çalışmada, yüksek sıcaklık olayları gibi büyük ısı dalgalarının üç gün veya daha fazla sürdüğü ve en az 1,6 milyon kilometre kareyi kapsadığı belirlenmiş. Bu miktar, hemen hemen Moğolistan veya İran’ın yüzölçümüne eşit.
Çalışma Climate bülteninde yayımlandı.
Yazar: Sara Zaske/Washington Eyalet Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
