Gökbilimcilerden oluşan bir araştırma takımı, evrenin erken dönemlerindeki sisin ardını ‘görmelerini’ ve ilk yıldızlar ile galaksilerden gelen ışığı tespit etmelerini sağlayacak yeni bir yöntem geliştirmiş.
Cambridge Üniversitesinin öncülüğünde çalışan araştırmacılar, Büyük Patlama’dan yaklaşık 378.000 yıl sonra evreni dolduran hidrojen bulutlarının ötesindeki ilk yıldızları gözlemleme ve çalışma imkanı sunan bir yöntem sistemi geliştirmişler.
İlk yıldız ve galaksilerin doğuşunu gözlemlemek, gökbilimcilerin onlarca yıllık hedeflerinden biri çünkü evrenin Büyük Patlama’dan sonra boşluktan, bugün yani 13,8 milyar yıl sonra gördüğümüz karmaşık göksel cisim diyarına nasıl evrimleştiğini açıklamaya yardımcı olacak.
2020’lerin sonunda tamamlanması beklenen yeni nesil Kilometrekare Teleskop Dizisi (SKA), evrendeki en eski ışığın görüntülerini yakalayabilecek. Fakat günümüzdeki teleskoplar, bu kalın hidrojen bulutlarından yıldızların kozmolojik sinyalini tespit edemiyor.
Gökbilimcilerin tespit etmeyi hedeflediği bu sinyalin, yine gökyüzünden gelen diğer radyo sinyallerinden (ör. kendi galaksimizden çıkan radyo sinyallerinden) yaklaşık yüz bin kat zayıf olması bekleniyor.
Radyo teleskobunun kullanılması, alınan sinyalde bozulmalar meydana getiriyor ve söz konusu sinyalin tamamen engellenmesine sebep olabiliyor. Bu durum, çağdaş radyo evrenbiliminde son derece büyük bir gözlem sorunu olarak görülüyor. Aygıtla alakalı böylesi bozulmalar, bu gözlem tipinde önemli bir darboğaz teşkil ediyor.
Şimdiyse Cambridge Üniversitesinin öncülük ettiği araştırma takımı, ilk bulutlar ile gökyüzündeki diğer gürültü sinyallerinin ötesini görmeyi ve radyo teleskobunun getirdiği bozulmaların yıkıcı etkisinden kaçınmayı sağlayan bir yöntem geliştirmiş. REACH (Evrensel Hidrojenin Analizi için Radyo Deneyi) deneyinin parçası olan bu yöntem sistemi; sisteki gölgelere bakarak bir manzaradan çıkarım yapmakla aynı şekilde, gökbilimcilerin ilk yıldızları hidrojen bulutlarıyla olan etkileşimleri üzerinden gözlemlemesine olanak sağlayacak.
Araştırmacıların yöntemi, evrenin gelişiminde henüz keşfedilmeyen bu önemli zamana bakan radyo teleskoplarıyla elde edilen gözlemlerin kalitesi ve güvenilirliğini artıracak. REACH ile ilk gözlemlerin bu yılın sonunda yapılması bekleniyor.
Bilim insanlarının bulguları, dün Nature Astronomy bülteninde yayımlandı.
Kaynak: Cambridge Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
