Dinozorlar Çağı zamanında kanat çırpan kuşların ağızlarında her türden farklı diş varmış. Dişli kuşlar, dev kuzenleriyle beraber yok olmuş. Günümüzdeki dinozor-kuşlar ise herkesin bildiği gibi dişsiz.
Taşılbilimciler, simgesel Arkeopteriks‘in 19’ncu yüzyılda keşfedilmesinden bu yana dişli kuşların Mezozoik dönemde yaşadığını biliyormuş. Ayrıca bu kuşların dişlerini, bazı sürüngenlere benzer şekilde değiştirdiklerini de keşfetmişler. Fakat diş değiştirme işlemi pek detaylı şekilde incelenememiş.
Los Angeles Doğa Tarihi Müzesinin Dinozor Enstitüsünde misafir yüksek lisans öğrencisi olan Becky Wu ve enstitüde çalışan uluslararası bir araştırma takımı, Scientific Reports bülteninde yayımlanan yeni makalelerine göre µCT görüntüleme yöntemi kullanarak, Brezilya’da keşfedilen nesli tükenmiş üç Kretase kuşunun diş değişim kalıbına ilk defa detaylı şekilde bakmışlar.
Wu ve meslektaşları, bu diş değişim süreci ile kalıplarını daha iyi anlamak için çenenin içine bakmaları gerektiğinden şüpheleniyormuş. Önceki çalışmalarda antik kuşlardaki diş değişimi incelenmişse de, bu çalışmalar çoğunlukla dışarıdan görülen şeylerle sınırlı kalmış. Wu ve meslektaşları, Southern California Üniversitesindeki Moleküler Görüntüleme Merkezinde fosillere mikrohesaplamalı tomografi yöntemi uygulamış. Teknoloji, tıpkı hastanelerde veya diş hekimlerinde yapılan CT taramaları gibi; zarif biçimde korunmuş çene kemiklerinde yeni oluşan kuş dişlerini görselleştirmeye yardım etmiş. Wu ve meslektaşları bu sayede, antik kuşlardaki diş değişim kalıplarının köküne daha fazla yaklaşma imkanı bulmuşlar.
“Bir nevi tahmin etmiştik” diyor Wu. “Bunların yedek diş olabileceğini düşünmüştük ve bulduğumuz için çok sevinçliyiz. Halen ilk aşamalarında olan dişlerin de içerisinde bulunduğu kuşlardaki bir diş sırasında, diş değişimini yeniden oluşturmayı ilk defa başardık.”
Kaynak: Los Angeles Doğa Tarihi Müzesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
