Parlak radar yansımalarının keşfedilmesi ve bunların başlangıçta suya atfedilmesinin ardından bilim insanları, Mars gezegeninin güneydeki kutup örtüsünün altında neyin olabileceğini yıllardır tartışıyordu. Şimdiyse Geophysical Research Letters bülteninde yayımlanan ve York Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nde çalışan gezegen bilimcilerin öncülüğünde yürütülen bir çalışma, bu kuramı rafa kaldırıyor ve en muhtemel cevabın başka bir madde olabileceğini ilk defa gösteriyor.
York Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nde dünya ve uzay bilimleri yardımcı profesörü ile ABD Gezegen Bilimi Enstitüsü’nde araştırmacı bilim insanı olan Isaac Smith’in öncülüğündeki araştırmada birden fazla bulgu hattından yararlanılarak, yaygın bir kil tipi olan simektitin, yapılan tüm gözlemleri açıklayabileceği ve Mars’taki göl kuramını rafa kaldırabileceği gösteriliyor.
“Bilimsel camia, ilk su kütlesi raporlarından beri göl hipotezine şüpheyle yaklaşmıştı” diyor Smith. “Yakın zaman önce yayımlanan çalışmalarda, sıvı su barındırmasının muhtemel olup olmadığı bile sorgulanmıştı.” 2018 ve 2021 yılında yayımlanan makaleler, kutup örtüsünün dibindeki buzun erimesi için gereken tuz ve ısı miktarının Mars’ın sağladığı seviyeden çok daha fazla olduğunu göstermiş. Kısa süre önce elde edilen ve bu radar tespitlerinin çok daha yaygın olduğunu (buzun erimesinin daha zor olduğu yerlere kadar ulaştığını) gösteren bulgular ise söz konusu görüşe daha da şüphe düşürmüş.
Arizona Üniversitesi, Cornell Üniversitesi, Purdue Üniversitesi ve Tulane Üniversitesi’nde çalışan bilim insanlarının yer aldığı araştırma takımı deneysel çalışmalar ile modelleme çalışmaları kullanarak, Avrupa Uzay Ajansı’nın Mars Express yörünge aracındaki MARSIS cihazının yaptığı radar ölçümlerinin simektit ile daha iyi açıklanabileceğini keşfetmiş. Dahası; simektitlerin güney kutup örtüsünün kenarlarında da bulunduğuna yönelik tayfsal verilere ulaşılmış.
“Smektitler Mars’ta bolca bulunuyor ve gezegenin hemen hemen yarısını kaplıyor; özellikle de Güney Küre’nin” diyor Smith. “Kiryojenik sıcaklıklardaki smektitlerin radar özellikleriyle beraber bu bilgi, smektitlerin söz konusu bilmecede en muhtemel açıklama olduğuna işaret ediyor.”
York Üniversitesi. Ç: O.
