2019 yılında Almanya’nın kuzeyine düşen bir gök taşı, güneş sisteminin en eskilerinden olan karbonatları içeriyor. Gök taşı bunun yanısıra, küçük bir gezegendeki sıvı suyun mevcudiyetine yönelik en eski kanıtları da sağlıyor. Ölçümler, Heidelberg Üniversitesi Dünya Bilimleri Fakültesi’ndeki bir araştırma cihazı olan yüksek çözünürlüklü İyon Araştırma Aracı’ndan alınmış. Profesör Dr. Mario Trieloff’un önderliğindeki Kozmokimya Araştırma Grubu öncülüğünde yürütülen araştırma; Avrupa, Avustralya ve ABD’den katkı sunan bilim insanlarıyla birlikte Münster Üniversitesi’nin koordine ettiği bir konsorsiyum çalışmasının parçasını oluşturuyor.
Karbonatlar, Dünya’nın her yerinde bulunabilen kayalar. Dolomitler sıra dağlarında, Rügen adasının kireç taşından oluşan sarp kayalıklarında ve okyanusların mercan resiflerinde bulunabiliyorlar. Atmosferden büyük miktarlarda CO2 sera gazı almaları, onları iklim bakımından faydalı birer yardımcı haline getiriyor. Günümüzdeki Dünya’dan farklı olarak, gezegenimizin alev gibi sıcak olduğu ilkel dünyanın oluşumu sırasında hiç karbonat kaya yokmuş.
Bulunduğu yere ithafen Flensburg gök taşı adı verilen ve Dünya’ya 2019 yılının Eylül ayında düşen bu gök taşı, çok sıra dışı ve nadir bir gök taşı biçimi olan karbonlu kondrit şeklinde sınıflandırılmış. Münster Üniversitesi’nde çalışan Prof. Dr. Addi Bischoff ve Dr. Markus Patzek’e göre bulgu oldukça eşsiz: “Bu kaya, Güneş Sistemi’nin ilk zamanlarında yoğun şekilde sulu bir sıvıya maruz kalmış ve bu sebeple su barındıran silikatlar ile karbonatlar meydana getirmiş.” Gezegenbilim Enstitüsü’nde çalışan araştırmacılara göre bu gök taşı, Dünya’ya başlangıçta su getirmiş olabilecek muhtemel bir yapı taşı niteliğinde.
Şimdiye kadar yapılan en hassas ölçümler, Flensburg gök taşının koptuğu ana asteroid ile karbonatların, Güneş Sistemi’ndeki ilk katı cisimlerin oluşumundan sadece üç milyon yıl sonra meydana geldiğini gösteriyor. Bu sebeple söz konusu karbonatlar, diğer tip karbonlu kondritlerde bulunan kıyaslanabilir karbonatlardan en az bir milyon yıl daha eski. Görünüşe göre karbonlar, ana asteroidin oluşumundan ve ısınmasından kısa bir süre sonra, nispeten sıcak bir sıvıdan düşmüş. “Bu sebeple, Güneş Sistemi’nin ilk zamanlarında sıvı suyun gezegensel bir cisim üzerindeki mevcudiyetine yönelik bilinen en eski kanıtı teşkil ediyorlar” diye açıklıyor kozmokimyacı Trieloff.
Heidelberg Üniversitesi. Ç: O.
