Teknik olarak hala kış mevsimi olsa da, sıcaklıklar yükseliyor ve yaz geliyor. Bu da demek oluyor ki kumsalların ve havuzların yanında, olgun ve harika domateslere hücum etmeye de can atabiliriz.
Ancak tüm domatesler; yeşilken fırınlanacağı, sos için pişirileceği ya da ruh ikizleri pastırma ve marula eşlik edeceği mutfaklara ulaşamaz. Bazıları, hasar görmüş ya da çiftçilerin satmak istemeyeceği seviyede şekil bozukluğuna uğramış olarak doğrudan israf olurlar. Ancak artık bu israf olmuş domatesleri kullanmak için bir yol olabilir.
Bugün, Amerikan Kimya Derneği yıllık toplantısında sunulan yeni bir araştırma, elektrik üretimi sağlayan kimyasal bir reaksiyon kullanılarak israf domateslerin nasıl vat domateslerine dönüştürülebileceğini açıkladı.
“Hasattan arta kalan mikrobiyolojik olarak bozulmuş, fiziksel hasar görmüş domateslerin özellikle biyolojik ya da mikrobik elektrokimyasal gözelerde kullanıldığında güçlü bir enerji kaynağı olduğunu tespit ettik.” diyor araştırmacı Namita Shrestha. “Bu işlem ayrıca domates bulaşmış katı atığı ve suyu saflaştırmaya da yardımcı oluyor.”
Çalışma prensibi ise şu şekilde: Araştırmacılar israf domatesi özel olarak üretilmiş domatesi tüketen bakteriler ile bir gözeye koyuyor. Mikroplar domates atığı ile etkileşime girdiğinde, domatesi okside edip elektron salımı sağlıyor. Ardından bu elektronlar, tıpkı bir pil gibi, elektrokimyasal gözeler içerisine hapsedilebiliyor.
Bu metot kullanılarak, teorik olarak, Florida’nın yıllık domates atığı (396.000 ton) Disney World’e 90 gün enerji sağlayabilir. Şimdilik,10 miligram domatesten 0,3 vat olmak üzere, üretilen enerji miktarı oldukça düşük.
Tonlarca domatesi çöp sahasından çıkarmış olmak da bazı faydalar sağlıyor. Bunlar domates atığının yerel su kaynaklarının içine nüfuz etmesinin engellenmesi ve domatesin kimyasal yıkımıyla metan gazı salınımının (sera etkisi) azaltılması olarak sayılabilir.
Şahin Namlı
Dikkate deger onemli bir makale. Umarim bir gun ulkemizde uygulandigini gorebiliriz bu tur seylerin.