Hayır, Ama Sebep Buna Çok Yakın.
Bu kış herkes ülkemizde yeterli miktarda kar yağmadığı için şaşırmış durumda. Rüzgarın soğutucu etkisi ile ilgili bazı uyarılar ve yurt dışından karın etkisi altına aldığı bazı bölgelerin haberlerini almaktayız.
Acaba havalar kar yağamayacak kadar soğumuş olabilir mi?
ABD Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi çalışanı Mark Serreze’in bu konudaki görüşlerini sizlerle paylaşmak istedik. O ve çalışma arkadaşları ”buz topu” – yani oluşabilecek muhtemel buz devri – hakkında bir çalışma yürütüyorlar. Suyun donduğunda meydana getirdiği farklı hareket tarzlarıyla ilgileniyorlar. Teknik olarak 0 C’nin altındaki havalar kar yağmasına müsait olarak kabul edilmektedir, diyor Serreze. Havaların kar yağamayacak kadar soğuk olması fikrinde bir doğruluk payı olduğunu da kabul ediyor. Çünkü sıcaklık azaldıkça, havadaki nemi de beraberinde götürmektedir, bu da herhangi bir yağış meydana gelme olasılığını düşürmektedir.
Kar nispeten basit bir içerikten ibarettir. İçindekiler; su buharı, bulut yoğunlaşma çekirdekleri ve bir kaldırma mekanizmasıdır. Geçtiğimiz günlerde, ABD Doğu kıyı şeridi tüm bu içeriğe sahipti. Bulut yoğunlaşma çekirdekleri neredeyse her zaman etrafta vuruşlar yapıyordu, su buharının yoğunlaşmasına ve bir sıvı oluşturmasına yardımcı olmaya çalışıyordu. Aynı zamanda havada, günlerdir Atlas Okyanusu’ndan hızlanan ıslak ve ılık bir fırtına biçiminde yoğun su buharı mevcuttu. Ama kıyıyı ısıtmak yerine, bu deniz meltemi (hafif rüzgar), Kuzey Kutbu’ndan gelen soğuk hava cephesinin tam önüne konuverdi. Her iki hava cephesi çarpıştığında, sıcak hava soğuk havanın üzerine doğru şiddetlendi, böylelikle fırtınaya kar fırtınasına dönüşmek için ihtiyaç duyduğu kaldırma mekanizmasını sundu. Düelloya devam ettikleri süre boyunca şiddetli rüzgarlar dondurucu tangolarına devam ettiler, meteorologlar Maine’den Florida’ya kadar her yerde soğuk hava şartlarını süreceği yönünde tahminde bulundular.
Bu buzlu denklemin eğer sadece bir bölümü bile değişirse, hava soğuk olsa bile kar yağışı durabilir. New York için yakın bir gelecekte böyle bir durum pek muhtemel olmasa bile, Antarktika’da çoğu zaman karsız bir kış hüküm sürmektedir.
Unutulmuş kıta olarak da bilinen Antarktika kıtası, buzla kaplı olması ile bilinmektedir. Antarktika, ortalamalara göre, Dünya’daki en soğuk ve en rüzgarlı yerdir. Bu kıta aynı zamanda Dünya’daki en kuru yerdir. ”Antarktika’da, atmosfer o kadar soğuktur ki, sadece çok az su buharı tutabilmektedir, yağış miktarları da azdır,” diyor Serreze. ”Yılda sadece bir kaç cm yağış. Yılda sadece bir kaç cm, hepsi bu kadar – Antarktika’nın iç kesimlerinde bu böyledir.” İç kesimlerdeki aşırı soğuklara ve ”karasallığa” şükran duymamız gerekmektedir (Antarktika öyle hacimlidir ki, büyük kara parçasının bu kadarlık kısmı bir su kaynağından çoktandır uzaktır), bölge o kadar az yağmur ya da kar yağışı almaktadır ki çöl olarak resmen sınıflandırılmış durumdadır.
Nadiren kar yağdığı durumlarda, pudra gibi yapışacağı neredeyse kesindir. ”Orada şahane bir buz levhası bulunuyor. Antarktika, deniz seviyesinden 70 metre kadar yükseğe erişen bir şey kütle,” diyor Serreze. ”Bunun sebebi, yağan yağmur ve karların yıllardan beri, binlerce yıldan fazladır hala orada birikiyor olmasıdır.”
Kısaca belirtmek gerekirse, hayır, hava kar yağamayacak kadar soğumuş olamaz, ama kesinlikle çok kuru olabilir. Çünkü soğuk hava genellikle daha kuru olmaktadır, kar ise nemli ve orta sıcaklık derecelerinde yağma eğilimi göstermektedir. Sonuçta, Doğa Ana’nın hangi dengeyi uygun göreceği ona kalmış bir şeydir. ”Ama eğer bir kar fırtınası olmasını istiyorsak, aynı anda hem sıcak hem de soğuğa ihtiyacımız bulunuyor,” diyor Serreze.
