Çin’in doğusunda yer alan ve ‘Çin’in Taş Devri’ndeki Venediği’ şeklinde görülen Liangzhu kazı bölgesi, Çin’deki erken dönem gelişmiş medeniyetlerin en önemli kanıtlarından biri olarak düşünülüyor. 5000 yıldan uzun süre önce şehirde, halihazırda çok detaylı bir su yönetim sistemi bulunuyormuş. Fakat meydana gelen ani çöküşe neyin sebep olduğu şimdiye kadar hep tartışılmış. Şimdiyse Innsbruck Üniversitesinde çalışan yerbilimci ve iklim araştırmacısı Christoph Spötl, uluslararası bir araştırma takımıyla beraber bu çöküşe anormal derecede yoğun muson yağmurlarıyla tetiklenen devasa sellerin neden olduğunu keşfetmiş.
Şangay’ın yaklaşık 160 kilometre güneybatısında bulunan Yangtze Delta’sında, Liangzhu Şehri’nin arkeolojik kalıntıları bulunuyor. Yaklaşık 5300 yıl önce burada, abidevi su kültürünün ilk kanıtları olduğu düşünülen yüksek derece gelişmiş bir kültür ortaya çıkmış. Çin’deki büyük hidrolik mühendisliği yapılarının en eski kanıtı, bu geç dönem Neolitik kültür bölgesinden çıkıyor. Surlu şehir, içinde gezilebilen kanallar, barajlar ve su depolarından oluşan karmaşık bir sisteme ev sahipliği yapıyor. Bu sistem, yıl boyunca çok geniş tarım alanlarının ekilip biçilmesine olanak sağlamış. İnsan medeniyetinin tarihinde bir su altyapısına dayanan, yüksek ölçüde gelişmiş toplulukların ilk örneği bu. Fakat bu kültürde metaller hâlâ bilinmiyormuş. Kazılar sırasında, yeşimtaşı kullanılarak detaylı şekilde inşa edilen binlerce defin nesnesi bulunmuş. Tarihi önemi uzun süredir keşfedilip fark edilmemiş olan bu kazı bölgesi, artık Çin medeniyetinin 5000 yıldan öncesine uzanan iyi korunmuş bir kalıntısı biçiminde görülüyor. Liangzhu, 2019 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Sit Alanı ilan edilmiş. Fakat şehirde neredeyse 1000 yıl ikamet eden gelişmiş medeniyet, ani bir sonla karşılaşmış. Buna neyin sebep olduğu ise şimdiye kadar hep tartışılmış. Innsbruck Üniversitesi Yerbilim Bölümünde yer alan Dördüncü Çağ Araştırma Grubunun başkanı Christoph Spötl şöyle açıklıyor: “Muhafaza olan kalıntılarda ince bir kil katmanı bulundu. Bu katman, gelişmiş medeniyetin çöküşü ile Yangtze Nehri’nden veya Doğu Çin Denizi’nden gelen seller arasındaki olası bir bağlantıya işaret ediyor. Savaş benzeri çatışmalar gibi insan kaynaklı sebeplere dair hiçbir kanıt bulunamadı. Fakat çamur katmanından, sebebe dair hiçbir net karar verilemiyor.”
Fakat mağaralarda bulunan damlataşları inceleyen araştırmacılar, 4345 ila 4324 yıl önce son derece yüksek bir yağış dönemi meydana geldiğini tespit etmişler. Bulgular Science Advances bülteninde sunuldu.
Kaynak: Inssbruck Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
