Androidler veya insan benzeri özelliklere sahip robotlar, genelde makineyi andıran robotlara göre daha sevimli görünür; fakat belli bir noktaya kadar. Pek çok insan, neredeyse canlı ancak “bir şeyler eksikmiş gibi” görünen robotlara tepki olarak kendini husursuz hisseder. Benzerlik düşüncesi, bir robotun insanlara olan benzerliği arttıkça iticiliğe dönüşebilir. Bu bölgeye “tekinsiz vadi” adı veriliyor.
Emory Üniversitesi’nde çalışan psikologlar, iki gün önce Perception bülteninde yayımladıkları araştırmada bu olgunun altında yatan algısal işleyişlere yönelik yeni bulgular paylaşıyor.
Tekinsiz vadi kavramının ilk tanımlanmasından bu yana, bu durumu açıklamak için genel bir hipotez geliştirildi. Zihin-algı kuramı olarak bilinen bu hipotez, insanların insan benzeri özelliklere sahip bir robot gördükleri zaman, bu robota otomatik olarak zihin eklediklerini öne sürüyor. Kurama göre bir makinenin zihin sahibiymiş gibi görünmesi, bu ürpertici hisse yol açıyor.
Yeni çalışmanın birinci yazarı Wang Şenşeng, “Bunun tam tersinin geçerli olduğunu bulduk” diyor. “Tekinsiz vadiye yol açan şey, birinci adım olan androide zihin atfetmek değil; onun bir zihni olduğunu görüşünü eleyerek onu ‘makineleştiren’ sonraki adım. Tek seferlik bir süreç olmaktan ziyade, dinamik bir süreç.”
Bulgular hem robotların tasarımları için, hem de birbirimizi insan olarak nasıl algıladığımızı anlamak bakımından sonuçlar barındırabilir.
Carol Clark/Emory Sağlık Bilimleri. Ç: O.
