İnsanlardaki lökosit olarak bilinen beyaz kan hücreleri, gün içerisinde yayımlanan bir araştırmaya göre moleküler kürek çekme şeklinde adlandırılan ve yeni tanımlanan bir mekanizmayla yüzüyor. Bu mikro yüzme mekanizması, hem bağışıklık hücrelerinin, hem de kanser hücrelerinin vücuttaki sıvı dolu yerlere nasıl göç ettiğini açıklayabilir.
Çalışmanın eş kıdemli yazarı olan ve Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi’nde çalışan Olivier Theodoly, şöyle söylüyor: “Yaşayan hücrelerin özerk biçimde hareket etme kabiliyeti büyüleyici bir özellik ve pek çok biyolojik işlev için büyük önem taşıyor. Fakat hücre göçünün mekanizmaları şimdiye kadar tam anlaşılamamıştı. Bizim bulgularımız, bağışıklık bilimi ve kanser araştırmalarında çok önemli bir konu olan amiboid hücrelerin göç mekanizmalarına ışık tutuyor.”
Hücrelerde, göç etmek üzere farklı stratejiler evrimleşmiş. Örneğin sperm hücreleri, mikro algler ve bakteriler, şekil bozuklukları yardımıyla veya flagellum adı verilen kamçı benzeri bir uzantı kullanarak yüzebiliyor. Bunun aksine somatik memeli hücrelerinin, yüzeylere tutunarak ve sürünerek göç ettikleri biliniyor. Lökositlerin, 2 boyutlu yüzeyler üzerinde onlara tutunmadan göç edemediği yaygın şekilde kabul ediliyor.
Daha önce yapılan bir çalışmada, nötrofil olarak adlandırılan insanlardaki belirli kan hücrelerinin yüzebildiği bildirilmiş fakat bu konuda herhangi bir işleyiş gösterilmemiş. Bir diğer çalışmada, farelerdeki lökositlerin, yapay şekilde yüzmeye teşvik edilebildiği gösterilmiş. Hücrenin flagellum olmadan yüzmesi için, hücre biçiminde değişimlerin olması gerektiği düşünülüyor. Fakat lökosit göçünün altında yatan kesin mekanizmalar, şimdiye kadar tartışılan bir konu olmuş.
Önceki çalışmaların aksine Theodoly, Grenoble Alpes Üniversitesi’nde çalışan ortak kıdemli yazar Chaouqi Misbah ve çalışmaya katkıda bulunanlar, yeni çalışmada deneysel ve hesaba dayalı kanıtlar sağlıyor. Bulgulara göre insan lökositleri, 2 boyutlu yüzeylerde onlara yapışmadan göç edebiliyor ve hücre şeklindeki değişimlere bağlı olmayan bir mekanizma kullanarak yüzebiliyor. “Hücre hareketi, hücrelerin gövde şekillerini bir yüzücü gibi değiştirdiği izlenimi veriyor” diyor Misbah. “Fakat lökositler büyük oranda dinamik şekiller sergiliyor ve kurbalağama biçiminde yüzdükleri görülüyor. Yaptığımız nicel analiz, bu hareketlerin hücreleri itmede yetersiz olduğunu akla getiriyor.”
Bunun yerine hücreler, hücre zarına yayılmış ve hücrenin dışına doğru çıkan zar içi proteinleri kullanarak kürek çekiyorlar. Araştırmacılar, zarın hücre yüzeyi boyunca geriye doğru yaptığı hareketin, katı ve sıvı ortamlarda lökositleri yapışmayla ve yapışma olmadan ittiğini gösteriyor.
Cell Press. Ç: O.
