Kendi kendini onaran beton fikri kulağa çok heyecan verici gelmiyor, tabii günlük olarak kapatmak zorunda olduğumuz tüm yol çukurlarını ve kaldırım çatlaklarını düşünene kadar. Çağdaş, gelişmiş bir ülkenin altyapı tesislerini sürdürmek büyük bir miktar zaman ve para gerektiriyor fakat köprüler ile binaların kendi tamiratlarını kendilerinin yapmasını sağlamak, kaynakların başka yerlerde kullanılmasını sağlayacaktır.
Şimdi İngiltere’nin Wales şehrinde, ülkenin yol ağı, kasabaları ve şehirleri için geçerli bir seçenek olup olmadığını görmek amacıyla kendi kendini tamir eden betonun denemesi yapılıyor. Yaşam için Malzemeler (M4L) tasarısının bir parçası olarak üç farklı teknoloji deneniyor ve sonunda bunların süper sağlam bir karışımda birleştirilebilmesi umuluyor. İlgili malzemeler, beton yapılırken içine konulacak ve sorunları kendi kendine tespit edip tamir edebilecekler.
Çalışma başlarken, endüstri uzmanlarından temsilciler, birkaç İngiltere üniversitesinden akademisyen ile birlikte çalışıyor. Kendi kendini onaran teknolojiler işlerini yapmaya bırakılmadan önce, altı adet beton duvar zorunlu olarak çatlatılıp kırılacak.
İlk teknik, şekillenen bellek polimerlerini gerektiriyor – bu malzemeler, önceden yapılandırılmış bir düzene dönmek için ısıtıldığı zaman sahip oldukları şekli değiştirebiliyorlar. İkinci teknik, betondaki ince bir tünel ağını kullanarak hem organik hem de inorganik onarım öğelerini pompalıyor. Üçüncü teknik ise, betonun içine konulan ufak bakteri kapsüllerini ve onarım öğelerini kapsıyor: bu kapsüller, kuramsal olarak çatlakları kapatması gereken kalsiyum karbonatı üretiyor.
Bunlar birer varsayım ve şimdi denenmek üzereler: bilim insanları malzemelerin çalıştığını gördüklerinde, bunların daha büyük bir ölçekte nasıl çalışabileceğini daha iyi anlayacaklar. İngiltere’de yapı bakımı için her sene yaklaşık 61 milyar dolar harcandığı tahmin ediliyor ve bu yapıların büyük çoğunluğu betondan oluşuyor.
Cardiff Üniversitesi’nden mühendis Bob Lark şöyle söylüyor: “Hayalimiz, insan müdahalesine gerek olmadan kendini devamlı olarak gözleyen, düzenleyen, uyarlayan ve onaran sürdürülebilir ve çabuk düzelen yapılar oluşturmak. Kendi kendini onaran bu malzemeler ve akıllı yapılar, dayanıklılığı önemli miktarda artıracak, güvenliği geliştirecek ve her sene harcanan son derece yüksek onarım masraflarını azaltacaklar. İngiltere’de alanında ilk olan bu büyük deneme, teknolojileri laboratuvardan gerçek dünya koşullarına aktarmada önemli şeyler kavramamızı sağlayacak.”
Kendi kendini onaran ve su emen betonların yolda olmasıyla, geleceğin şehirleri kendi kendilerine bakmak için daha iyi donanmış olacaklar – yani yoldaki çukurları belediyeye bildirmede daha az zaman harcayacağız.
