Oregon Üniversitesi’ndeki araştırmacıların yaptıkları araştırmaya göre, gözlere bakılarak bir kişinin duyma kabiliyeti ölçülebiliyor.
1998 yılında Oregon Üniversitesi’nde araştırmacı olan Avinash Singh Bala, kuşların gözleri dikkatini çektiği için Sinirbilim Enstitüsü laboratuarında peçeli baykuşlar üzerinde çalışıyordu.
Ancak, o gözler… Baykuşlar ne zaman beklenmedik bir ses duysa, gözleri gittikçe irileşmekteydi.
“Böylece, bu durum insanların işine yarayabilir mi diye sorduk” diyor Bala. “Düşündük ki; bir düğmeye basarak, elini kaldırarak veya konuşarak iletişim kuramayan, örneğin; bebekler, gelişimsel eksiklikleri olan daha büyük çocuklar, kişiyi engelleyen bir rahatsızlıktan muzdarip yetişkinler gibi iletişim zorluğu yaşayan ya da iletişim kuramayacak kadar hasta olan insanlarda işitmeyi değerlendirmek için harika bir yol olabilir. ”
Terry Takahashi liderliğindeki laboratuvarda yapılan araştırmalar; temelde, peçeli baykuşların sesleri nasıl işlediğini ve bu durumun insanlar için daha gelişmiş işitme cihazları üretilmesine yardımcı olabileceğini konu ediniyor.
Bala ve Takahashi, sonraki 10 yıl boyunca asıl araştırmalarından arta kalan vakitlerinde, gözlerin işitme duyumuz için nasıl farklı bir bakış açısı oluşturabileceği konusu üzerinde çalıştılar. Deneyler gerçekleştirdiler ve peçeli baykuşlarda gözlemledikleri o istemsiz göz irileşmelerinin insanlarda da olduğunu tespit ettiler. Olası bir yaklaşım üzerinde ufak değişiklikler yaparak, klasik ton ve tepki testiyle elde edilene eşdeğer olabilecek bir hassasiyet yakalamaya çalıştılar.
Bala, araştırmayla ilgili; “İlk sonuçları konferansta sunduk ve insan gözünde, herhangi bir tuşa basılarak kurulan iletişim kadar başarılı bir istemsiz tepkime alamayacağımıza dair epey karşı görüş bulunuyordu” diyor.
Geçtiğimiz ay Oregon Üniversitesi’nde görevli iki sinirbilimi uzmanı, Journal of the Association for Research in Otolaryngology bülteninde Bala ve Takahashi’nin araştırmalarını sağlamlaştıran ve ücretsiz olarak erişilebilen bir makale yayınladılar. Sessiz bir odada; 31 yetişkine, bildiğimiz klasik işitme muayenesini uygularken eş zamanlı olarak göz izleme teknolojisi de kullandılar.
Katılımcılar monitördeki bir noktaya baktıkları sırada çalınan ses tonuyla, gözlerdeki irileşmeyi yaklaşık 3 saniye boyunca görüntülenmeyi başardılar. Monitördeki noktaya ve sese karşı basılan tepki tuşu nedeniyle oluşabilecek göz bebeği yanılsamalarından kaçınmak için katılımcılar, monitördeki “nokta” soru işaretiyle yer değiştirene ve göz izleme teknolojisi duraksayana kadar bekleyip geç tepki verdiler.
Test boyunca görülen irileşme seviyeleri, katılımcıların bir tonun duyulup duyulmadığı konusunda verdikleri tuş yanıtlarını doğrudan yansıtıyor. Bala bu durumun, eski doktora öğrencisi ve eş yazar Elizabeth Whitchurch’ün de içinde yer aldığı ekibin, “neden sonuç ilişkisini görmesini ve kurmasını” sağladığını söylüyor.
“Bu çalışma, bu durumun mümkün olduğunu gösteren bir ıspat çalışmasıdır” diyor Bala. “Bir insan deneğin göz bebeği tepkisini ilk kez test ettiğimizde 1999 yılındaydık. Bunun işe yarayacağını biliyorduk, ancak en düşük seslerin yakalanmasına yönelik yaklaşımı da en iyi hale getirmemiz gerekiyordu” diyor.
Takahashi, “İlk keşif tamamen kazaraydı” diyor. Ayrıca Takahashi, “Baykuşlarla çalışmasaydık, insanlardaki bu olası tanısal yöntemi asla bilemezdik. Bu durum, hayvan temelli bir araştırmanın insanlara yönelik tanılardaki ilerlemeler bakımından nasıl faydalı olabileceğini gösteren iyi bir örnek” diyor.
Başlangıçta iç hibelerle finanse edilen ve yeni yayınlanan bu araştırmadaki testler, piyasada kolaylıkla bulabileceğiniz geleneksel işitme ve göz izleme teknolojileri kullanılarak gerçekleştirildi.
Bala ve Takahashi, şu anda kendi teknolojilerini geliştirmek ve bunu bebeklerde de test etmek için psikoloji profesörü Dare Baldwin ile çalışıyor.
Bu girişim, Araştırma ve Yenilikten Sorumlu Rektör Yardımcılığı Ofisi’nce verilen 2015 Kuluçka Disiplinlerarası Girişimi ödülü ile Üniversite Girişim Geliştirme Fonu tarafından, yakın zaman önce verilen bir hibeyle destekleniyor.
Yazar: Jim Barlow / Oregon Üniversitesi
