Araştırmacılar dölütçük tümleme adı verilen bir yöntem kullanarak, kısır farelerde sıçan sperm hücreleri oluşturmuşlar. Bilim insanlarının yeni çalışması, beş gün önce Stem Cell Reports bülteninde yayımlandı.
Zürih – İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsünde çalışan kök hücre biyoloğu ve kıdemli makale yazarı Ori Bar Nur şöyle aktarıyor: “Yaptığımız çalışma, başka hayvan türlerine ait üreme hücreleri oluşturmak için kısır hayvanları konak olarak kullanabileceğimizi gösteriyor. Bu yöntemle birlikte daha yaygın hayvanlarda nesli tehlike altında olan hayvanların üreme hücreleri üretilebilir. Biyomedikal araştırmalar için transgenik sıçan modellerinin oluşturulması yönünden gelişmiş bir yöntem de doğabilecek diğer sonuçlar arasında.”
Pluripotent kök hücreler (PSC), biyomedikal araştırmalar için güçlü bir araç sağlıyor. Fakat yumurta şeklinde gamet oluşturulması veya PSC’lerden sperm hücresi oluşturulması çok zorlu bir girişim. Önceki çalışmalarda araştırmacılar, dölütçük tümleme adı verilen bir yöntem kullanarak PSC’ler ve belli organların oluşamadığı mutasyonlu fare embriyolarıyla farelerde sıçan organları oluşturmuşlar. Bu çalışmayı temel alan Bar Nur ve katkı sağlayan diğer araştırmacılar, normalde kendilerini kısır hale getiren genetik bir mutasyon barındıran farelerde sıçan spermi üretip üretemeyeceklerini merak etmişler.
Araştırmacılar bu fikri test etmek için fare embriyolarına PSC enjekte edip fare-sıçan kimeraları oluşturmuşlar. Fare blastosistlerinde, sperm üretimi için gerekli olan bir gen mutasyon geçirmiş. SIçan kök hücreleri fare hücreleriyle birlikte gelişerek, iki türün genotiplerinden oluşan kimerik bir hayvan ortaya çıkmış. Genetik kısırlığı teşvik eden bu mutasyonun sonucu olarak, testislerin içerisinde boş bir niş gelişmiş ve sıçan hücrelerinin testislere yerleşerek fare-sıçan kimeralarında fare spermi oluşmasını sağlamış. Bu sperm hücreleri sıçan yumurta hücrelerini dölleyebilse de, embriyolar normal biçimde gelişmiyor veya yaşayan bir nesil ortaya çıkmıyor.
Kaynak: Cell Press. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
