Koronavirüs örneklerinden alınan evrimsel genom bilgileri ile bilgisayarda canlandırılan salgınları ve detaylı seyahat kayıtlarını birleştiren yeni bir çalışma, koronavirüsün dünya çapındaki yayılışını eşi görülmemiş detaylarla yeniden oluşturuyor.
İki gün önce Science bülteninde yayımlanan sonuçlar, yaygın testler ve temas takibiyle SARS-CoV-2’nin Avrupa ve Kuzey Amerika’ya yerleşmesinin önlenebileceğini fakat bu fırsatın, uzun bir dönemi kapsamasına rağmen kaçırıldığını öne sürüyor.
Makale ayrıca, Ocak ayında her kıtada bilinen ilk COVID-19 vakalarını haftalar sonra tespit edilen yayılımlara bağlayan önerilere de itiraz ediyor ve gelecekteki salgınlarda kullanılabilecek faydalı bilgiler sağlıyor.
Arizona Üniversitesi’nde araştırmacı olan ve ABD, Belçika, Kanada ile İngiltere’deki 13 araştırma kurumundan bilim insanlarının katıldığı disiplinler arası bir takıma önderlik eden Michael Worobey şöyle söylüyor: “Arzumuz, güçlü ve yeni teknolojiler geliştirip uygulayarak; bu salgının küresel çapta, zaman ve mekanda nasıl genişlediğine yönelik kesin bir çözümleme yürütmekti. Bundan önce bilimin karmaşıklığında, sosyal medyada ve hâlâ denetlenmeyi bekleyen eşi görülmemiş sayıda baskı öncesi yayında uçuşan çok sayıda ihtimal vardı.”
Takım analizi, virüs belirlendikten hemen sonra başlayan virüs genomu dizileme çalışmalarından elde edilmiş sonuçlara dayandırıyor. Bu çalışmalar hızlı bir şekilde büyüyerek, eşi görülmemiş bir ölçek ve hızda dünya çapındaki bir gayrete dönüştü ve halka açık veri tabanlarında on binlerce genom dizilimi sağladı.
Araştırmacıların bulduklarına göre, yaygın hikayelerin aksine; Çin’den ABD ve Avrupa’ya seyahat ettiği belgelenmiş ilk enfekte bireyler, giderek büyüyen kıtasal enfeksiyonlara yol açmamış.
Bunun yerine, ilk virüs akınlarını takip etmeyi ve sınırlamayı amaçlayan çevik ve kararlı önlemler başarılı olmuş. Çalışmanın yazarlarının vardığı karara göre bunlar, gelecekteki eylemleri ve hükümetler ile halk sağlığı kurumlarının hareket tarzlarını yönlendirmede örnek tepkiler olmalı.
Daniel Stolte/Arizona Üniversitesi. Ç: O.
