Olumsuz bir taraf var.
Şehir yaşamına uyum sağlayan çoğu hayvan gibi, Mexico City’deki çütrelerin de biz insanların çoğunlukla attığı bir şeyden yararlanıyorlar.
Küçük Carpodacus mexicanus kuşları, sigara saplarını kendi yuvalarına götürüyorlar. Araştırmacılar bu davranışın keneleri uzak tuttuğundan artık eminler. Ancak toksinler, büyümekte olan yavrular üzerinde kötü bir yan etkiye sahip.
Meksika’daki Ulusal Özerk Üniversite’de bulunan bilim insanlarından oluşan bir takım, 2012 yılında yürütülen ve çütrelerin sigara izmaritlerinde bulunan selüloz liflerini yuva malzemesi olarak kullanmasının tedavi amacıyla mı yoksa sadece sıcaklık ve yapı amacıyla mı olduğu konusunda kendilerini merakta bırakan önceki bir çalışmayı sürdürdüler.
Tütünde bulunan ve sigara içenlerde hafif bir sarhoşluğu teşvik eden nikotin, böcekler ve diğer eklembacaklılar gibi daha küçük boyutlu hayvanlarda çok daha kuvvetli bir etkiye sahip. Bu yüzden bir böcek zehiri olarak faydalı.
Nikotin lekeli çöplerin, ısıran böcekleri uzak tutması, çütrelerin parazit uzaklaştırıcı olarak nikotin arayıp bulduğu anlamına gelmiyor.
“İhtimallerden biri, selüloz lifleri tüyleri andırdığı için, kuşların atılmış izmaritlerden bunları çıkarması” diye yazıyor araştırmacılar son tezlerinde.
Bilim insanları, daha fazla somut kanıt bulmak için üniversite arazilerindeki çütreleri yuvalarını yaparken izlediler ve yavrular yumurtadan çıktıktan sonra yuvalarında bulunan yumuşak astarları, temiz keçe parçaları ile değiştirdiler.
Bu değişimle, yavruların yanında hiç parazit olmadığından ve astarların sigara lifleri içermediğinden emin olundu.
Eski yuva astarları ortalamada yaklaşık 70 kene içeriyordu. Araştırmacılar bunu dayanak olarak kullanarak, yeni yuva astarlarından 10 tanesine 70 adet canlı kene eklediler.
Ardından diğer 10 yuvaya 10 ölü kene eklediler ve 12 yuvayı kenesiz bıraktılar.
Takım daha sonra, parazit miktarı ile sonradan sigara liflerinin toplanılması arasında bir bağlantı olup olmadığına karar vermek amacıyla, hem eski hem de yeni astarlarda bulunan izmaritlerin kütlesini tarttı.
Rakamlara göre, atılmış olan sigara izmaritleri sanki kasıtlı olarak kene gibi parazitleri öldürmek için kullanılıyor gibi görünüyor. Canlı parazit içeren yuvalarda, ölü parazit içeren yuvalara göre yüzde 40’a kadar daha fazla sigara maddesi ekleniyor.
Maalesef, kan emicileri defetmenin bir bedeli var.
Araştırmacılar 2014 yılında, kuşlar kendi yuvalarına ne kadar yüksek miktarda nikotin koyarsa, yavrulardaki kromozomsal anormallik sayısının o kadar fazla olduğunu bulmuşlardı.
Parazit sayısının daha düşük olması, daha fazla yavrunun yumurtadan çıkmasına yardımcı oluyor görünüyor. Yavrular ayrıca daha sağlıklı bağışıklık sistemlerine sahipler. Bunun sebebi ya sigara liflerinin onları hassaslaştırması, ya da sadece o kadar fazla parazitle mücadele etmiyor oluşları.
Eğer yavrular yuvadan ayrılmadan ve üremeden önce kromozomsal hasar sorunlara sebep olmazsa, temizleme davranışı onlara daha ziyade bir avantaj sağlıyor, en azından kısa vadede.
Uzun vadeli etkilerin daha berrak bir resmini elde etmek için daha fazla araştırmanın yapılması gerekecek.
Sigara izmaritleri, en yaygın çöp şekilleri arasında bulunuyor. Dünya çapında içilen 6 trilyon sigaranın yaklaşık üçte ikisi yere atılmakla son bulunuyor ve pek çok canlı için muhtemel bir tehlike oluşturuyor.
Bu yüzden birkaç çütre buna teşekkür etse de, doğal yaşama yardım ediyor olduğunuzu iddia etmek, yine de izmaritleri çöp kutusuna atmamanız için geçerli bir mazaret olmayacak.
Bu araştırma Journal of Avian Biology bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
