Lumpektominin amacı insanın memesindeki kanserli dokuyu sağlıklı dokulara olabildiğince az zarar vererek yok etmektir. Tabii ki bu okunduğundan daha zor bir süreçtir. Dokuya mikroskopla bakmıyorsanız, kanserli mi sağlıklı mı olduğunu kestirmeniz güçtür. Bilim insanları bu güçlüğü şu şekilde aşıyorlar: Yok edilen dokunun etrafındaki dokulardan örnek alınıyor ve patologların örnekleri incelemesi bekleniyor. Eğer etrafta hala kanserli doku varsa doku temizleme işlemi devam ediyor. Süreç hem pahalı hem de zaman istiyor, hastayı fazladan strese sokması da cabası.
Ancak Washington Üniversitesi’nde geliştirilen bir mikroskop bu zorlukların üstesinden gelebileceğe benziyor. Mikroskop çok güzlü ışınlara sahip ve bilim insanları mercekler yardımı ile yakından gördükleri dokuyu optik kesim yapan güçlü ışınlar ile tümörlerden temizleyebilecekler. Yani tümörden kurtulma işlemi tek seansta sonuçlanacak.
Tıbbın diğer alanlarına nazaran patoloji gelişmiş değil. Bir parça dokuda kanserin olup olmadığını görmek için bir ton hazırlanma süreci gerekiyor ve hazırlıklar günler alabiliyor. Ayrıca tek bir örnekten alınacak sonuçlar çalışmayı sınırlandırıyor çünkü doku bir kere kanser gözlemi için hazırlandığında diğer hastalıklar için ve genetik testler için tekrardan incelenme imkanı kayboluyor.
Tüm bu sorunlar düşünüldüğünde çalışmanın büyüklüğü ve önemi daha da öne çıkıyor. Düşünsenize, günlerinizi alan teşhis koyma süreci bir kaç saatte sonlanabilecek! Araştırmacılar mikroskobun henüz deneme aşamasında olduğunu ve meme dokusuna özel olarak geliştirildiğini belirtiyorlar. Gelecekteki hedefleri ise diğer kanser tiplerine özel mikroskoplar geliştirmek. Çok daha ileride ise yapay zeka yardımı ile kanser tedavisi gerçekleştirme hayalleri olduğunu da ekliyorlar.
Ekibin çalışması Nature Biomedical Engineering dergisinde yayınlandı.
