Geçen hafta Cell Stem Cell bülteninde yayımlanan bir çalışmaya göre insan indüklenmiş pluripotent kök hücreleri (iPSC’ler), optik çanak adı verilen bir göz yapısı barındıran beyin organoidlerinin oluşturulmasında kullanılabilir. Söz konusu organoidlerde beyin benzeri bölgenin ön kısmından, kendiliğinden çift taraflı simetrik optik çanaklar gelişmiş. Bu durum, iPSC’lerin yüksek derecede karmaşık olan biyolojik bir süreçte kendi kendine biçimlenme kabiliyeti taşıdığını gösteriyor.
Dusseldorf Üniversitesi Hastanesi’nde çalışan eş yazar Jay Gopalakrişnan, “Bizim çalışmamız, beyin organoidlerinin ışığa karşı hassas olan ilkel duyusal yapılar oluşturma konusunda kayda değer bir kabiliyet taşıdığını ve vücutta bulunanlara benzer tipte hücreler barındırdığını vurguluyor” diyor. “Bu organoidler, embriyo gelişimi sırasında beyin-göz etkileşimlerinin incelenmesine, doğuştan gelen retina bozukluklarının modellenmesine ve kişişel ilaç testlerine yönelik hastaya özgü retina hücre tipleri ile organ nakli tedavilerinin oluşturulmasına yardımcı olabilir.”
İnsan beynindeki gelişim ve hastalıkların pek çok yönü, vücuttaki bütün hücreleri meydana getirebilen pluripotent kök hücrelerden türetilen 3 boyutlu beyin organoidleriyle incelenebiliyor. Araştırmacılar daha önce insan embriyonik kök hücreleri kullanarak retinayı meydana getiren optik çanak oluşturmuşlar. Gözün arkasında yer alan bu yapı, ışığa karşı hassas olan doku katmanından meydana geliyor. Bir diğer çalışmada ise iPSC’lerden optik çanak benzeri yapılar oluşturulabileceği gösterilmiş. Bu iPSC’ler, genetik olarak tekrar embriyo benzeri pluripotent bir hale programlanan yetişkin hücrelerden oluşturulmuş.
Cell Basın. Ç: O.
