Yeni gerçek zamanlı bir veri sistemi, vahşi kaplanların yaşam alanlarını ve gezegenimizin sağlığını nasıl iyileştirecek?
Uluslararası Doğa Koruma Birliğine göre dünyada 4.500’den az kaplan kaldı. Doğal yaşam alanlarının kaybolması, gezegenin bu en büyük kedi türüne karşı muazzam bir varoluş tehdidi sergilemeye devam ediyor. Kaplanların Dünya’nın ekolojik yönden en fazla tehdit altında bulunan bazı bölgelerinde yaşaması, sorunu daha da büyütüyor.
Şimdiyse NASA, Google Earth Mimarisi ve 30’u aşkın araştırmacı, durumu daha iyi ve gerçek zamanlı takip etmek için Salı günü TCL 3.0 programını duyurdu. Uydu görüntüleriyle güçlü bilgisayar işlemlerini bir araya getiren bu yeni programla, kaplanların mevcut ve tekrar ortaya çıkan ekosistemleri izlenecek.
New York Botanik Bahçesi Kentsel Koruma bölümü müdürü ve Frontiers in Conservation Science bilim bülteninde yayımlanan yeni bir temel çalışmanın birinci yazarı Eric W. Sanderson, “Nihai hedef, değişikliklerin gerçek zamanlı şekilde takip edilmesiyle kaplan popülasyonlarına istikrar kazandırılması” diyor.
“Kaplan Koruma Alanları” veya TCL’ler, Panthera tigris‘in hâlâ vahşi doğada gezindiği gezegenin uzak bölgelerini temsil ediyor. Boyutları, beslenme şekilleri ve sosyal alışkanlıklarıyla kaplanlar sadece hayatta kalmak için değil, çoğalmak için de nispeten geniş alanlara ihtiyaç duyuyor.
Araştırmacılara göre istikrarlı kaplan popülasyonlarının “daha yüksek seviyede biyoçeşitliliği koruması, daha fazla karbon tutması ve iklim değişiminin etkilerini hafifletirken aynı zamanda civardaki bölgelerde yaşayan milyonlarca insana ekosistem hizmetleri sağlaması çok olası.” TCL’ler bunun yapılmasında, genel çevresel sağlık işaretleri için güvenilir ve bilgilendirici bir gösterge görevi görebilir.
Maalesef Kaplan Koruma Alanları’nın toplam alanı 2001 ve 2020 arasında yüzde 11 kadar azaldı. Bu esnada iyileştirilen potansiyel yaşam alanları, asıl kapsamlarının sadece yüzde 16’sına kadar ulaşarak düzlüğe girdi. Fakat böyle alanlar düzgün şekilde izlenip korunursa, kaplanların kullanabileceği yaşam alanlarında yüzde 50’lik bir artış görülebilir.
Google Earth Mimarisi verilerine, NASA Earth uydu gözlemlerine, biyolojik bilgilere ve koruma modellemesine dayalı bu yeni analitik hesaplama sistemini kullanan TCL 3.0, çevreci gruplara ve ulusal liderlere kaplan koruma çalışmaları için çok önemli, neredeyse gerçek zamanlı araçlar sağlayacak.
ABD Jeolojik Araştırma kurumunda araştırma istatistikçisi olarak Charles Tackulic, “Ekolojik verilerin analizi genelde uygulanması zor ve yavaş olabilen modellere dayanıyor ve toplanan veriler ile eyleme geçirilebilir bilim arasında zaman boşluklarına yol açıyor” diyor. “Bu projenin güzelliği ise analiz için gereken zamanı en aza indirirken, aynı zamanda tekrarlanabilir ve aktarılabilir bir yaklaşım da oluşturabilmemiz.”
Araştırmacılar, TCL 3.0’ı kullanan hükümet ve gözlemcilerin kaplanların doğal yaşam alanlarını kaybolurken belirleyebileceklerini ve buna göre yanıt verebileceklerini söylüyor. Başlangıçtaki kullanılabilir verilere ait ulusal özetler, Vahşi Yaşamı Koruma Derneği‘nden bulunabilir. Daha fazla veri ise gelecek.
TCL 3.0, gezegenin en çok tehdit altındaki canlılarından biri için eşi görülmemiş derecede karmaşık ve ileri bir izleme sistemi sağlıyor. Fakat araştırmacılar yeni çalışmalarında, çözümün son derece basit olduğunu belirtiyor.
Yazarlar son raporlarında şöyle aktarıyor: “Son 20 yılda kaplanların korunması hakkında neler öğrendik? Koruma, biz onu yapmayı seçtiğimizde işe yarar. Koruma basit bir şeydir. Doğal yaşam alanlarını yok etmeyin. Onları takip etmeyin, taciz etmeyin, onları veya avlarını öldürmeyin. Kaçak avlanmayı kontrol edin ve kaplan kemikleri ile parçalarının yasadışı ticaretini sona erdirin. Mümkün olduğu yerde insanlarla ve çiftlik hayvanlarıyla olan çatışmaları önleyin. Mümkün olmadığı zaman ve yerlerde ise misillemenin önüne geçmek için kayıpları hafifletin.”
Yazar: Andrew Paul/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
