Aslına bakarsanız asteroitler söz konusu olduğunda o kadar da telaş yapmamıza gerek yok. Elbette zaman zaman Dünya’nın çok yakınından geçebilirler ama çoğunlukla şöyle bir uğrayıp yollarına devam ederler. Ne de olsa uzayın enginliğinin yanında Dünya, çarpmak için çok küçük bir hedef.
Fakat bu herhangi bir önlem alınmasına gerek olmadığı anlamına gelmiyor. NASA, birkaç devlet kuruluşu ile birlikte bir acil durum planı üzerinde çalışıyor.
Dünya’ya yakın cisimleri tespit etme ve oluşturdukları riskleri azaltma amacı güden bu ortak girişime DAMIEN (The Interagency Working Group for Detecting and Mitigating the Impact of Earth-bound Near-Earth Objects) adı verildi ve önümüzdeki 10 yılın planlarını içeren 20 sayfalık bir taslak yayınlandı.
NASA gezegen savunma yetkilisi Lindley Johnson şöyle söylüyor: “Ülkemizin bir asteroit tehlikesini önlemeye karşı halihazırda kayda değer pek çok bilimsel ve teknik olanakları var.”
“Dünya Yakınındaki Nesnelere Karşı Ulusal Hazırlık Stratejisi ve Eylem Planı’nın (NEO Action Plan) hayata geçirilmesi, ulusumuzun daha hazırlıklı olmasını sağlayacak ve potansiyel bir asteroit tehlikesinin tespit edilmesi halinde etkin bir şekilde müdahale etmek için uluslararası ortaklarla birlikte çalışılacaktır.”
Bu plan 2016’da hazırlanmış bir dizi strateji hedefine dayanıyor ve asteroitlerle ilgili çok büyük bir problemimizi çözmeyi umuyor: Onları tespit edebilmek.
Sadece bu yıl Dünya yakınlarında iki beklenmedik asteroitle karşılaştık. Aslında iki asteroit de resmi olarak tehlikeli kabul edilen 140 metreden daha küçüktü. Yine de 140 metreden küçükler de Dünya’ya çarpmaları durumunda oldukça hasar oluşturabilir.
Ama asteroitleri tespit etmek konusunda epey kötü olduğumuzdan şimdiye kadar sadece 8 bin tanesini tespit edebildik. Bu, Dünya yakınlarında bulunduğu tahmin edilen asteroit sayısının yalnızca üçte biri. Ne yazık ki şu an bu konuda yapabileceklerimizin de bir sınırı var.
Eylem planında yer alan ifadelere göre, NASA’nın Dünya’ya yakın nesneler üzerine çalışan ekibinin (NEO Science Definition Team) 2017 tarihli bir raporu, var olan gözlem olanaklarının 2033’e kadar 140 metrelik nesnelerin sadece yarısından azını bulabilmek için yeterli olduğunu gösteriyor.
İyi haber ise bunun bir sorun olduğunun farkındalar ve üstesinden gelmek için şu anki asteroit tespit, takip ve nitelendirme olanaklarını geliştirmeye çalışıyorlar.
Eğer ciddi bir tehdit ortaya çıkarsa hangi seçeneklerin işe yarabileceği hakkındaki bilgileri toplayıp karar mercilerine iletmeye hazırız, dedi Johnson bir basın toplantısında.
Bu, beş bölümlük planın ilk kısmı. Dikkate alınan diğer konular arasında asteroit modelleme ve öngörüyü geliştirmenin yanında uluslararası bir iş birliği kurmak da var.
Diğer bir konu da eğer bir asteroit tehdit oluşturursa ne gibi tedbirler alınacağı. Aslında NASA, Bennu asteroidinin 492 metrelik genişliğiyle 2135 yılında Dünya çarpma ihtimalinden ötürü şimdiden oldukça iyi stratejilere sahip.
Eğer böyle bir şey gerçekleşecek olursa, engellemek için nükleer silah taşıyan bir roket asteroide gönderilebilir. Eğer bu, Bennu asteroidini yok etmek için yeterli olmazsa o zaman asteroidin yakınlarında bir bomba patlatılıp bir kısmı yok edilebilir ve geri kalan kısmı da bombanın itici etkisiyle Dünya’dan uzaklaşabilir.
NASA, kinetik etkiyle yönlendirme metodunu ise 2021 yılında Double Asteroid Redirection Test (DART) ile deneyecek.
Elimizdeki diğer yöntemlerin hepsi nükleer silah içerirken, kinetik yönlendirme metodu için kullanılacak yerçekimi aracının teorik olarak yapacağı şey asteroidi çarpışma rotasından uzağa sürüklemek.
NASA, Ulusal Nükleer Güvenlik Kurumu (NNSA) ve Savunma Bakanlığı ile asteroit saptırma görevleri için birlikte çalışacak. Yapacakları uçuş denemeleri ile saptırma ve yerçekimi aracı gibi yöntemleri Dünya yakınındaki zararsız cisimler üzerinde test edecekler.
Planın son parçası da en kötü durum senaryosu için: Büyük bir asteroit Dünya’ya çarparsa uygulanacak acil durum ve felaket prosedürleri.
Raporun sonunda ise şu ifadeler yer alıyor: “Burada belirtilen faaliyetler uygulamaya konduğu zaman tespit, araştırma, görev planlama ve acil durum hazırlığı ile beraber yerel ve uluslararası katılımı da geliştirecektir.
Bu eylem planı, yerel ve uluslararası ortakları ile birlikte ABD’nin, Dünya yakınındaki cisimler tarafından oluşturulabilecek bir tehdit karşısında gerçekleşebilecek tehlikeleri önlemede daha hazırlıklı olmasını sağlayacak.”
Raporun tamamını buradan okuyabilirsiniz.
ScienceAlert
