Dondurucu soğuklar ve endüstriyel faaliyet, aklınıza felaketvarî bir durumu getirebilir. Fakat bazen güzel şeyler, beklenmedik yerlerden gelir.
ABD’nin Nebraska eyaletindeki küçük bir kasabanın eteklerinde yer alan iki enerji santrali, kışın dondurucu soğuğunda, nadir görülen ve alışılmadık bir hava olayına sebep olmuş.
Norfolk kasabasının rüzgar yönünde oturan insanlar, bir günden fazla süre boyunca insan yapımı kar serpintisine maruz kalmışlar. Bunun sebebiyse, yakında bulunan bir elektrik santralinden çıkan dumanların donmasıymış.
ABD Ulusal Hava Durumu Hizmeti (NWS), bunu ilk önce radarda fark etmiş: Norfolk’tan çıkan küçük bir kar kitlesi, rüzgar yönünde sürükleniyormuş.
Bardak fırtınası bütün gün devam etmiş ve Salı günü tekrar dönüp, Omaha yönünde güneye doğru ilerleyerek, yer yer beş santimetreye kadar kar bırakmış.
NWS, bu olağandışı kar grubunun, Norfolk’ta bulunan iki elektrik santralinden kaynaklandığını doğrulamış. Bu elektrik santralleri; bir çelik üretim fabrikası ve bir de etanol işleme fabrikasıymış.
Bu kar tanecikleri alışılmadık bir yerden gelseler de, doğada meydana gelen kar tanelerinden ayırt edilemiyorlarmış. Bir uzman, Vice Motherboard sitesine konuşarak bunların aslında “epey basit” kar taneleri olduğunu söylüyor.
Fakat bu durum, özel olmadıkları anlamına gelmiyor. Bu beklenmedik kar yağışları, konuşma dilinde endüstriyel kar adı verilen ve son derece nadir görülen bir doğa olayıymış.
Norfolk’ta bulunanlar gibi çoğu elektrik santrali, dışarıya çok büyük miktarda buhar ile kirli gaz üflüyor ve bunların büyük bir kısmı buharlaşarak havaya karışıyor. Fakat eğer hava aşırı derecede soğuksa ve gereken tüm hava koşulları sağlanırsa, ilginç ve güzel bir şey meydana gelebiliyor.
Bazen, buhar yükselmediği ve buharlaşmadığı zaman, yukarıda bulunan bulutlara takılıp kalıyor ve onları yastık gibi dolduruyor. Bu fazladan tombul bulutlar, doğru şartlar oluştuğunda yerel hava şartları oluşturabiliyor veya onları artırabiliyorlar.
Atmosfer, kar için mükemmel sıcaklıkta olduğunda, bulutun parçacıkları buz kristallerine dönüşüyor ve kar taneciklerinin yere düşmesine sebep oluyor.
Aynı türden şey, dondurucu soğuklarda bir cezve kaynar suyu döktüğünüz zaman da yaşanıyor: Anında kara dönüşüyor.
December in Nebraska: ponds at ends of fields after 1-2” of rain on partially frozen soil topped with a few inches of snow aided by the steam from nearby industrial plant. ?♂️ pic.twitter.com/TeZA4WeiH5
— Tyler Williams (@tylerw_unl) December 4, 2018
NASA, geçen yıl Hollanda’da gerçekleşen endüstriyel kar yağışı üzerine yaptığı bir açıklamada şöyle söylüyor: “Büyük bacalardan su buharı ile diğer gaz ve parçacıklar çıkar ve bunlar, sis oluşumuna yol açabilir”
“Ayrıca bu salımların, hava yeterince soğuk olduğu zaman kar da oluşturabildiği ortaya çıkmıştır.”
Omaha’daki NWS, işin fiziğinin, göl etkenli kar yağışına benzediğini söylüyor. Bu doğa olayı, soğuk rüzgarın sıcak olan göl suyunun üstünde sürüklendiği zaman meydana geliyor ve altta duran suyun bir kısmının buharlaşıp, yukarıdaki havayı ısıtmasına sebep oluyor.
Bu nemli buhar bulutu, daha sonra soğuyana kadar yükseliyor ve tüm bu nemi, soğuk miktarına bağlı olarak yağmur veya kar şeklinde yere geri bırakıyor.
Check this out. Here is a loop of the snow induced from the plants in Norfolk. This loop starts yesterday at 7am and goes through today at 7am. Watch as the snow finally blows off toward the east around 4am this morning. #newx #iawx pic.twitter.com/u1bxieigIJ
— NWS Omaha (@NWSOmaha) December 4, 2018
Bunun nadir görülen ve gözlerden uzak bir doğa olayı olduğu düşünülüyor fakat aslında sandığınızdan daha fazla gerçekleşiyor; son zamanlarda birkaç örneği olmuş.
Bu yılın başlarında, Kuzey Kentucky’de, yakındaki bir elektrik santralinin lütfuyla kar yağmıştı. 2013 yılında, Pensilvanya’daki nükleer bir elektrik santrali de benzer bir fırtınaya sebep olmuştu.
Ayrıca 2014 yılında, uzmanların civarda bulunan baca borularından çıkan isin sebep olduğunu düşündüğü bir kar yağışı gerçekleşmişti.
Gaz salımlarının bizlere böyle keyifler verebileceğini kim bilebilirdi?
ScienceAlert
