İnsan çığlığı, muhtemel tehlike korkusundan ya da sosyal çatışmalarda birbirine girmekten daha fazlasını ifade ediyor. Çığlık atmak, neşe ya da heyecan da ifade edebiliyor. Şimdiyse araştırmacılar, beynin tehlike belirtmeyen çığlıkları tehlike belirtenlere göre daha etkili şekilde algılayıp işlediğini göstermiş.
Çığlık atmak hayat kurtarabilir. İnsan dışı primatlar ve diğer memeli türler, sosyal çatışmalara girdikleri zaman ya da yırtıcıların veya diğer tehlikelerin mevcudiyetini işaret etmek için sıklıkla çığlık benzeri çağrılar kullanıyor. İnsanlar tehlike işareti vermek ya da saldırganlık bildirmek için de çığlık kullansa bile; keder ya da neşe gibi kuvvetli duygular yaşarken de çığlık atıyorlar. Fakat konu üzerine yapılan önceki çalışmalarda, çoğunlukla alarm veren korku çığlıklarına odaklanılmış.
Zürih Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde çalışan bir araştırma takımı, yeni çalışmada insanlardaki tam çığlık tayfının ardındaki anlamı araştırmış. Elde edilen sonuçlar, duygusal olarak farklı olan ve acı, öfke, korku, keyif, üzüntü ile neşe belirten altı çığlık çağrısı tipini ortaya çıkarıyor. Araştırma takımının lideri Sascha Frühholz şöyle aktarıyor: “Dinleyicilerin, endişe verici çığlıklara kıyasla endişe verici olmayan ve daha olumlu olan çığlıklara daha hızlı ve hassas tepki verdiklerini ve bu çığlıklarda daha yüksek bir sinirsel hassasiyet sergilediklerini bulduk. Şaşırtıcıydı…”
Araştırma takımı, çalışmada dört deney yürütmüş. Deneylerde yer alan on iki katılımcıdan, çeşitli durumların yol açabileceği olumlu ve olumsuz çığlıklar seslendirmesi istenmiş. Farklı bireylerden oluşan bir grup ise bu çığlıkların duygusal taibatını değerlendirip, bunları farklı sınıflara koymuş. Katılımcılar çığlıkları dinlediği zaman, sergiledikleri beyin faaliyetleri fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme cihazıyla incelenmiş ve sayede sesleri nasıl algıladıkları, tanıdıkları, işledikleri ve sınıflandırdıkları gözlenmiş. “Frontal, işitsel ve limbik beyin bölgeleri; endişe verici çığlık çağrılarının işlendiği zamana kıyasla endişe verici olmayan çığlıklar duyulduğu zaman çok daha fazla faaliyet gösterdi” diye açıklıyor Frühholz. Araştırma PLOS Biology bülteninde yayımlandı.
Zürih Üniversitesi. Ç: O.
