Dakota Petrol Boru Hattı (DAPL) neredeyse tamamlandı ancak, son kısmı yakın zamanda bitmeyecek gibi görünüyor.
4 Aralık’ta Birleşik Devletler Kara Kuvvetleri Bakanlığı Oahe Gölü altında irtifak hakkı verilmeyeceğini açıklayarak; Kuzey Dakota’da bulunan Bakken’deki petrol yataklarını, Illinois’teki bir depolama ve nakil tesisine bağlamak amacıyla planlanan yaklaşık 1900 km uzunluğundaki Dakota Petrol Boru Hattı’nın (DAPL) inşaatını durdurdu.
Bu haber bölgede aylardır çok düşük sıcaklıklarda ve ağır kar yağışı altında kamp yapan protestocular için muazzam bir başarı.
Doğal Kaynakları Savunma Konseyi (NRDC)’nin Kara ve Vahşi Yaşam Programı (Land & Wildlife Program) yöneticisi Sharon Buccino “Bu uzun süre unutulamayacak bir an. Ötekileştirilmiş seslerin duyulduğu ve önemsendiği bir an,” diyor.
İrtifak hakkı verilmemesi kararı, neredeyse bitmek üzere olan boru hattının son kısımlarından birinin, Amerikan Ordusu Mühendisler Birliği’nin yetki alanında akan Missouri Irmağının barajlanmış bir parçası olan Oahe Gölü altında inşa edilemeyeceği anlamına geliyor. Oahe Gölü, Temmuz’da Ordu Mühendisler Birliği’ni boru hattını durdurması için mahkemeye veren Duran Kaya Siyu Kabilesi’nin (Standing Rock Sioux Reservation) ana içme suyu kaynağı. Karar davadaki bazı konuları ele alsa da, davayı açan Earthjustice hukuk kuruluşu davada nasıl ilerleyeceklerine karar vermeden önce önümüzdeki dönemde olayların nasıl gelişeceğini izleyeceklerini açıkladı.
Bazı değişiklikler halihazırda yapılıyor. Eylül ayında, dava kararı ve boru hattı gibi kamu altyapı tesisleri konularında kabile ve federal hükûmet arasındaki iletişimi geliştirmeye odaklanan protestolar doğrultusunda, İç İşleri Bakanlığı ve Kara Kuvvetleri Bakanlığı ortak bildiri yayımladı.
Söz konusu proje için mevcut plan; boru hattına, içinde Kuzey Dakota’nın Bismarck kapitolünün 16 km kuzeyinden geçen bir rotanın da bulunduğu alternatif güzergahlar bulmak üzere çevresel etki raporu hazırlamak. Bu rota ilk değerlendirmelerde, boru hattında oluşabilecek bir sızıntının şehrin içme suyuna etki edebileceği doğrultusunda endişeler yüzünden reddedilmişti. Şimdilik, boru hattı yarım kalacak. Borunun Oahe Gölünün kuzey ve güneyine doğru olan kısımları neredeyse bitti. Bu yüzden boru hattının güzergahını değiştirmek için seçenekler, inşaat başlamadan önceki döneme göre çok daha az.
Kara Kuvvetleri İnşaat İşlerinden sorumlu yardımcı sekreteri Jo-Ellen Darcy yaptığı açıklamada “Duran Kaya Siyu Kabilesi ve Dakota Access firmasıyla müzakereler ve güncel bilgi alışverişi devam ediyor olsa da, daha yapılacak çok iş olduğu aşikar. Projeyi duyarlı ve hızlı bir şekilde bitirmenin en iyi yolu boru hattının geçeceği alternatif bir güzergah bulmak.” diyor.
Çevresel etki raporu yazmak uzun bir süreç ve belirli bir projenin – söz konusu proje için boru hattının Oahe Gölü altına inşa edilmesi ve gelecekte olabilecek sızıntıların – tüm muhtemel çevresel etkilerini değerlendirmeyi kapsıyor. Buccino’ya göre “Bu süreç kapsayıcı olacak ve uzun zaman alacak. Bir yıldan daha az süreceğini zannetmiyorum.”
Amerikan Ordusu Mühendisler Birliği için daha önce hazırlanmış diğer çevresel etki raporları birkaç ay ile birkaç yıl aralığında tamamlanmıştı.
Protestocular ve avukatlar yeni gelen yönetimin duruma farklı bir bakış açısı ile yaklaşıp, inşaatı bu şekilde devam etmeye zorlamak adına bir yol bulmaya çalışacağı konusunda endişeli. Protestocular hala nasıl ilerleyecekleri konusunda karar vermeye çalışıyor. Kabile liderleri insanlara evlerine dönmelerini söylüyor ancak bazı protestocular şüpheleri devam ettiği için şiddetli kış boyunca kalmaya ant içtiler ve mahkeme kararına rağmen inşaatın devam ettiği konusunda henüz kesin olmayan bazı söylentiler dolanıyor.
Eskiden inşaat şirketinin hisselerine de sahip olan Donald Trump boru hattını alenen destekledi. Ekibi, göreve başladıktan sonra kararı gözden geçireceğini belirtti.
Şirketin geri adım atmak gibi bir planı yok. Energy Transfer Partners yaptığı sert açıklamada, Ordu’nun verdiği kararın politik olduğunu düşündüklerini ve inşaatın bitmesi için şartları zorlamaya devam edeceklerini bildirdi. “Belirtildiği üzere, ETP (Energy Transfer Partners) ve SXL (Sunoco Logistics Partners), bu hayati projenin tamamlanmasına kendilerini adamış olup, Oahe Gölü’nün içinden veya etrafından ek bir güzergah değişimi yapmaksızın inşaatı bitirmeyi ummaktadırlar.”
Yeni yönetim gidişatı çarpıcı bir şekilde değiştirebilir mi?
Buccino’ya göre “Trump yönetimi gelip, yapılan analizin yeterli olduğunu, dolayısıyla irtifak hakkı vereceklerini hızlı bir şekilde söyleyebilir. Ancak bu şekilde devam etmenin doğuracağı sonuçlara katlanmak durumundalar.”
Mevcut kararı sağlayan protestolar Siyu Kabilesi ve diğer yerli insanlar öncülüğünde başlamış ve zamanla buna çevreciler, ünlüler ve eski askerler de katılmıştı. Şartlara bağlı olarak eğer Trump, Ordu’nun kararını bozarsa bu gruplar tüm gücüyle geri dönecektir. Tabii bir de yasal sonuçlar olacaktır: Earthjustice halihazırda bir bildiri yayımlayarak “Bu kararı bozma keyfi, yanardöner ve kanunsuz olacaktır. Bu durumda mahkemede meydan okuruz” açıklamasını yaptı.
“Başkan seçilen kişi Amerika’yı bir araya getireceğini söyledi ve yönetiminin ilk zamanlarında bu kararı bozması söylediğinin tam zıttı bir durumdur,” diyor Buccino.
Çeviren: Baha Cangören
