Öğle Uykusunun Bilimi: Yeni Araştırma, Gündüz Uykusunun Genetik Temelini Ortaya Çıkarıyor

Massachusetts Genel Hastanesi’nde (MGH) çalışan araştırmacıların yürüttüğü ve Nature Communications bülteninde yayımlanan yeni araştırmaya göre, bir insanın gündüz vakti ne kadar sık uyuduğu (tabi uyuyorsa), kısmen genleri tarafından kontrol ediliyor. Kendi türünün en büyük örneği olan bu çalışmada MGH’deki araştırmacılar, İspanya’daki Murcia Üniversitesi ve diğer birkaç kurumda çalışan meslektaşlarıyla işbirliği yaparak, gündüz vakti şekerleme yapma eğilimini yöneten düzinelerce gen bölgesi olduğunu belirlemişler. Bilim insanları ayrıca, şekerleme alışkanlıklarıyla kalp damar sağlığını birbirine bağlayan ön bulguları ortaya çıkarmış.

Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tıp öğrencisi olan Iyas Daghlas ile beraber çalışmanın baş yazarlığını yapan ve MGH Genom Tıbbı Merkezi’nde çalışan Dr. Hasan Seyit Daşti, “Şekerleme, bir parça tartışmalı bir faaliyet” diyor. Daşti, gündüz vakti yapılan şekerlemelerin uzun zamandır halk kültürünün bir parçası olduğu İspanya gibi bazı ülkelerin, artık bu alışkanlıktan vazgeçtiğini belirtiyor. Bu arada Birleşik Devletler’deki bazı şirketler, üretkenliği artırmak için şekerleme yapmayı destekliyor. “Kestirme yapmaya katkıda bulunan biyolojik güzergâhları ortaya çıkarmaya çalışmak önemliydi” diyor.

MGH’deki Saxena Laboratuvarı’nda baş araştırmacı olan ortak kıdemli yazar Dr. Richa Saxena ve meslektaşları, daha önce uykunun farklı yönleri üzerinde çalışma yapmak için genetik bilgiden ve yaşam şekli bilgilerinden oluşan devasa veri tabanları kullanmışlar. Araştırma takımı; uyku süresi, uykusuzluk ve erken kalkma ya da “gece kuşu” olma yatkınlığıyla ilişkili genler belirlemiş. Saxena’nın takımı ve Murcia Üniversitesi Fizyoloji bölümünde çalışan kıdemli eş yazar Dr. Marta Garaulet, büyük miktarda insanın tam DNA takımlarının (veya genomlarının) hızla tarandığı genom çapında ilişkilendirme çalışması (GWAS) yürütmüş. GWAS, belirli bir hastalık (veya bu vakada kestirme alışkanlığı) ile ilişkilendirilen genetik çeşitliliklerin belirlenmesi amacını taşıyor.

Massachusetts Genel Hastanesi. Ç: O.