Omuriliği Zedelenen Adam Ayağa Kalktı ve Bacaklarını Hareket Ettirdi

Bunu yapmak için yıllarca çok çalıştı.

Omuriliği tam şekilde zedelenen bir adam, elektrik uyarımı ve yoğun fiziksel tedavi sayesinde artık kendi başına ayağa kalkabiliyor ve bacaklarını hareket ettirebiliyor.

Andrew Meas 28 yaşındayken bir motorsiklet kazası geçirmiş ve boynu kırılmıştı. Kazadan sonra 21 hafta rehabilitasyon uygulanmasına ve antrenman yapmasına rağmen yürüyemiyor, ayağa kalkamıyor veya kendi isteğiyle bacaklarını hareket ettiremiyordu.

Kazadan sadece dört yıl sonra Louisville Üniversitesi Kentucky Omurilik Zedelenmesi Araştırma Merkezi’ndeki araştırmacılar, rehabilitasyon ile omurilik epidural uyarım (scES) adı verilen bir şeyi birleştirdiler.

Bu oldukça girişimsel bir şey. Meas’ın omurilik direğinin üstüne nakledilen bir cihazdan oluşuyor ve fiziksel antrenman esnasında lumbosakral uzanıma elektrik uyarımı sağlıyor. Hastanın karın derisinin altında bulunan ve sinyal üreteci içeren bir keseye elektrot iletkeni bağlanıyor.

Meas, scES ile 44 ay boyunca yapılan fiziksel antrenmandan sonra, scES’ye ihtiyaç duymadan alt uzuvlarını yeniden hareket ettirmeye başladı.

Baş araştırmacı Susan Harkema şöyle söylüyor: “Faaliyete bağlı esneklik ile birlikte, tamamen felçli olan insanlarda zedelenmeden yıllar sonra bile istemli hareket kontrolü ve ayakta durma yeniden sağlanabiliyor.”

“Bu durum, yalnızca telâfi edici stratejilerle işlev kazanmayı öğrenme konusunda değil, en ağır zedelenmelere sahip olanlar için de düzelmeye dayalı rehabilitasyon için yeni fırsatlar oluşturmalı.”

Meas, aynı kurumun yaptığı önceki bir çalışmaya katılan dört kişiden biriydi. Bu kişilerin hepsi de, fiziksel faaliyet ve scES kullanımıyla bazı motor işlevleri yeniden kazanmışlardı.

Bu dokuz aylık birinci antrenman, günde bir saatlik devreler gerektiriyordu (ilk önce ayakta durma, ardından adım atma). Daha sonra Meas evde bir yıl boyunca ayakta durma antrenmanına devam etti ve ardından hem ayakta durma hem de adım atmayı kapsayan üç aylık bir alıştırma için laboratuvara geri döndü.

Meas bu alıştırmalardan sonra dizlerini uzatabiliyor, ayakta durma pozisyonuna gelebiliyor ve yardım olmadan ayakta durma pozisyonunu sürdürebiliyordu, hatta tek ayak üstünde bile duruyordu. Dahası, bunları elektriksel uyarım yardımı olmadan yapabiliyordu.

Felç hastalarındaki motor işlevleri geri getirmek için elektriksel uyarım kullanılması, son yıllarda büyüyen bir araştırma alanı haline geldi.

Örneğin 2015 yılında UCLA’da yapılan bir çalışmada, omur uyarımıyla beş felç hastasının ayaklarında bir miktar istemli hareket kazanması sağlanmıştı; ancak kazanım, ağırlıklarını destekleyecek kadar olmamıştı.

Daha sonra benzer bir yaklaşım kullanılarak robotik bir dışiskelet ile birleştirildi ve felçli bir adamın yeniden yürümesine yardımcı olundu.

Meas’in vakasındaki araştırmacılar, bu dikkate değer düzelmenin hareketlilik ile scES’e dayalı antrenman bileşimine atfedilebileceğine inanıyor. Bu sayede omurilik boyunca yer alan sinirsel bağlantılara yeni bir şekil verilmiş.

Ayrıca, Meas’in egzersiz konusunda gösterdiği gayret miktarının da bu duruma katkıda bulunduğuna inanıyorlar.

Birinci araştırmacı Enrico Rejc şöyle söylüyor: “Omur uyarımı açıkken ve motor görevleri yerine getirirken devamlı çabalayan istemli kısmı, beklenmedik iyileşmeye yol açabilir.”

Uzun vadeli sıkı çalışma ve adanmışlık, iyileşme sürecinin önemli bir parçası gibi görünüyor. Takım, katılımcıların tümünde sekiz aylık fiziksel eğitimin ve scES’nin uyarım olmadan herhangi bir iyileşmeye yol açmadığını keşfetti.

Ancak sonuçlar umut verici ve omuriliğin travmatik bir zedelenmeden sonra gerçekten iyileşebileceğini gösteriyor.

“İnsan sinir sistemi, zedelenmeden yıllar sonra bile şiddetli omurilik zedelenmesinden kurtulabiliyor. Bu vakada, hastaya kazadan dört yıl sonra uyarıcı takıldı. İki yıl sonra motor düzelme gördük; yani zedelenmeden altı yıl sonra” diyor Rejc.

“Genel olarak, zedelenmeden bir yıl sonra kronik olduğunuza ve daha fazla iyileşmenizin muhtemel olmadığına inanılır. Bu veriler, insan sinir sisteminin tahmin edilenden çok daha fazla düzelme yeteneğinin bulunduğunun kanıtı.”

Araştırma Scientific Reports bülteninde yayınlandı.