Bilim insanlarının yeni araştırması, Samanyolu Galaksisi’nin ilk zamanlarında nasıl ve ne zaman bir araya geldiğine ilişkin (önemli bir uydu galaksiyle birleşmesi de dahil) şimdiye kadarki en iyi bulguları sağlıyor.
Gökbilimde nispeten yeni olan yöntemler kullanan araştırmacılar, galaksideki yaklaşık yüz kırmızı dev yıldızdan oluşan bir örneğe yönelik günümüzde mümkün olan en kesin yaşları belirlemişler.
Bu ve diğer veriler ile birlikte araştırmacılar, Samanyolu Galaksisi yaklaşık 10 milyar yıl önce Gaia-Enceladus şeklinde bilinen ve yörüngede gezegen uydu bir galaksiyle birleştiği zaman neler olduğunu göstermeyi başarmışlar.
Araştırmacıların çalışması dün Nature Astronomy bülteninde yayımlandı.
Çalışmanın eş yazarı, Ohio State Üniversitesi Evrenbilim ve Astroparçacık Fiziği Merkezi’nde araştırma görevlisi olan Fiorenzo Vincenzo şöyle aktarıyor: “Bulgularımızın gösterdiğine göre bu birleşme gerçekleştiği zaman, Samanyolu Galaksisi’nin kendi yıldızlarının büyük bir bölümü çoktan oluşmuş durumdaymış.”
Bu “ev yapımı” yıldızların çoğu, galaksinin ortasındaki kalın diske gitmiş. Gaia-Enceladus tarafından yakalanan çoğu yıldız ise galaksinin dış halesinde kalmış.
Projeye önderlik eden ve İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi Fizik ve Gökbilim Fakültesi’nde çalışan Josefina Montalban, “Gaia-Enceladus ile olan bu birleşme olayının, Samanyolu Galaksisi’nin tarihindeki en önemli olaylardan biri olduğu ve günümüzde galaksiyi gözlemleme şeklimizi biçimlendirdiği düşünülüyor” diyor.
Yıldızların yaşını hesaplayan araştırmacılar, Gaia-Enceladus tarafından yakalanan yıldızların, Samanyolu Galaksisi’nin dışında doğan yıldızların büyük kısmına benzer ya da onlardan biraz daha küçük yaşta olduklarını ilk defa belirliyorlar.
Vincenzo, iki galaksi arasında meydana gelen şiddetli bir birleşmenin ister istemez her şeyi sarsacağını söylüyor. Sonuçlar, söz konusu birleşmenin halihazırda galakside yer alan yıldızların yörüngesini değiştirdiğini ve bunları daha dışmerkezli hale getirdiğini gösteriyor.
Vincenzo bu yıldızların hareketini, Gaia-Enceladus’dan gelen önceki yıldızların Samanyolu Galaksisi’nde doğan yıldızlardan farklı şekilde hareket ettiği bir dansa benzetiyor. Hatta Vincenzo’nun söylediğine göre bu yıldızlar farklı şekilde “giyiniyor” çünkü dışarıdan gelen yıldızlar, Samanyolu Galaksisi’nin içerisinde doğal yıldızlara göre farklı kimyasal bileşimler sergiliyor.
Jeff Grabmeier/Ohio Eyalet Üniversitesi. Ç: O.
