Cologne Üniversitesi ve Masaryk Üniversitesinde çalışan araştırmacılar, bir kara deliğin etrafında rekor hızda dönen ve şimdiye kadar bilinen en hızlı yıldızı keşfetmişler. S4716 isimli bu yıldız, Samanyolu galaksimizin merkezindeki Sagittarius A* kara deliğinin etrafında dört yılda dönüyor ve saniyede 8.000 kilometre civarına varan bir hıza ulaşıyor. S4716, kara deliğe 100 AU (astronomik birim) kadar yaklaşıyor. Gökbilimsel ölçeklere göre bu mesafe, ufak bir uzaklık. Bir AU, 149.591.870 kilometreye karşılık geliyor. Çalışma iki gün önce The Astrophysical Journal bülteninde yayımlandı.
Galaksimizim merkezindeki kara deliğin civarında yoğun yıldız kümeleri bulunuyor. S kümesi adı verilen bu küme ise farklı parlaklık ve kütleye sahip yüzü aşkın yıldıza ev sahipliği yapıyor. S yıldızları özellikle hızlı hareket eden türden. Yeni çalışmanın baş yazarı Dr. Florian Peissker, “Öne çıkan üyelerden biri olan S2, bir sinema salonunda önünüzde oturan büyük bir insana benziyor” diyor. “Önemli şeyleri görmenizi engelliyor. Bu yüzden S2, galaksimizin merkezini görmeyi sık sık önlüyor. Fakat çok kısa süreliğine de olsa merkezdeki kara deliğin etrafını gözlemleyebiliyoruz.”
Neredeyse yirmi yılı kapsayan gözlemlerle birlikte analiz yöntemlerini sürekli geliştiren bilim insanları, şimdi merkezdeki kara deliğin etrafında sadece dört yılda yolculuk eden bir yıldız olduğunu belirlemişler. Yıldız, toplamda beş teleskop ile gözlemlenmiş. Bunlardan dört tanesi ise bir büyük teleskop haline getirilerek, çok daha hassas ve detaylı gözlemler elde edilmiş. “Bir yıldızın süperkütleli bir kara delik civarında böylesine yakın ve hızlı bir yörünge izlemesi, hiç beklenmedik türden bir olay” diyor Peissker. “Geleneksel teleskoplarla yapılabilecek gözlemlerin sınırını teşkil ediyor.”
Dahası ise keşif, Samanyolu galaksisinin merkezindeki hızlı yıldızların yörüngesinin kökeni ve evrimine ışık tutuyor. Araştırmada yer alan ve Masaryk Üniversitesinde çalışan astrofizikçi Michael Zajacek, “S4716 kısa dönemli kompakt yörüngesi epey şaşırtıcı” diyor. “Kara deliklerin etrafında kolay kolay yıldız oluşmuyor. S4716’nın, ör. S kümesindeki diğer yıldız ve cisimlere yaklaşarak içe doğru hareket etmesi gerekmiş. Bu durum, yörüngesinin önemli ölçüde daralmasına sebep olmuş.”
Kaynak: Cologne Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
