Akustik uzmanları bazen yabancı gezegenlerde sohbet etmenin neye benzeyeceğiyle ilgili tahminler yürütüyor. Mars’a gidip açık alanda dursaydınız, elbette sohbet edecek vaktiniz olmazdı: Atmosferdeki basıncın çok düşük olmasından dolayı kanınız saniyeler içinde kaynardı. Peki son çığlıklar nasıl çıkardı?
Nerede olursanız olun, sesiniz aslında basınç dalgalarının gırtlağınızdan ne kadar hızlı geçtiğine ve ses tellerinizin hangi sıklıkta titreştiğine bağlı. Ancak aynı sesler, değişen yoğunluklardaki farklı gazlarda yeni biçimler kazanıyor. İşte Dünya dışı atmosferlerin ses tonunuzu nasıl değiştirebileceğine dair birkaç örnek:
Dünya: İnsanların ses telleri, Goldilocks bölgesindeki bir atmosfere uyumlu frekanslarda titreşiyor. Bu atmosfer ne çok yoğun, ne de çok ince. Havada bulunan bol miktardaki nitrojen ve sınırlı karbondioksit molekülü, titreşimleri pek sönümlemiyor. Dolayısıyla ses güzel biçimde taşınabiliyor.
Mars: Kızıl Gezegen’de sesinizi duyurmak kolay olmazdı. Mars’ın atmosferi yüzde 95 karbondioksitten oluşuyor. Bu moleküler bağlar titreşimleri son derece iyi emiyor. Dolayısıyla, avazı çıktığı kadar bağıranlar bile 9 metreden zar zor duyulabilir. Soğuk havanın kimyası da sesin yavaş hareket etmesine sebep olarak, mırıldandığınız şarkıyı boğuk ve pes bir sese dönüştürürdü.
Titan: Satürn’ün uydusu, şimdiye kadar üzerinde çalışılan en Dünya benzeri gök cismi. Fakat uydunun gaz karışımı, bizimkine göre yüzde 50 kadar daha yoğun. Kalın ve soğuk hava, ses tellerinin titreşimini ve ses hızını azaltıp sesinizin daha derinden gelmesini sağlar. Bu karizmatik ses dalgalarını pek sönümlemeyen bol miktardaki nitrojen gazı sayesinde de sesiniz daha uzağa gider.
Venüs: Venüs’ün yoğun atmosferi, ses perdenizi yarım oktav kadar düşürür çünkü havanın ağırlığı, ses tellerinizin hareketini yavaşlatır. Fakat ses dalgaları puslu atmosferde daha hızlı hareket eder ve sesinizin ciyaklıyormuş gibi çıkmasına sebep olur; bazı durumlarda Donald Duck gibi.
Diğer dünyalar: Güneş’in etrafında dönen kayalık cisimlerin geri kalanı, aslında uzay boşluğundaki gibi neredeyse sessizdir. İnce ya da hiç var olmayan atmosferlerinde ses dalgalarını taşıyacak kadar gaz bulunmaz. Birkaç yerde, örneğin bir bilim kurgu filmindeki patlama gürültüsü duyulabilir fakat insan sesi buralarda çok tiz çıkar.
Yazar: Sara Chodosh/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
Güzel bir metin tüm gezegenlerde nasıl sesimizin çıktığını anlatan ve gezegenlerin atmosferini anlatan hata Titan on bizim havamızdan 50 katsana ağır orduğunu bile söylüyordu