MICHELLE STARR
Köpeğiniz bir şey istediği zaman, o yüz ifadesini takınıyor değil mi? Tümüyle yalvaran ve özlemle titriyor gibi görünen o gözlerin yer aldığı bu ifadeyi bilirsiniz. Köpeğiniz ne istese verirdiniz, değil mi?
Görünüşe göre; köpeklerin sevgi ve arzu dolu bakışlarına verdiğimiz tepki, köpeklerin tam da böyle bakmasının sebebi olabilir. Yapılan yeni araştırmada, bu yüz ifadelerini takınmakla ilişkili yüz kaslarının kurtlarda değil, sadece köpeklerde mevcut olabileceği bulunmuş; bu durum, kürklü arkadaşlarımızın bu özelliği biz insanlarla iletişim kurmak için evrimleştirdiğini akla getiriyormuş (tabii ki köpekler bunu kasıtlı şekilde yapmamışlar).
Portsmouth Üniversitesi’nde çalışan davranış psikoloğu Juliane Kaminski şöyle söylüyor: “Bulgular, köpeklerde yüz ifadesi belirten kaşların; insanların bilinçsiz bir şekilde gerçekleştirdiği ve evcilleşme sürecinde meydana gelen seçilimi etkileyen tercihlerin bir sonucu olabilir”
“Görünüşe göre köpeklerin bu hareketi gerçekleştirmesi, insanlarda onlarla ilgilenmeye yönelik güçlü bir istek meydana getiriyor. Bu durum; kaşlarını daha çok hareket ettiren köpeklerin, diğer köpeklere göre bir seçilim avantajı kazanmasını ve gelecek nesillerde ‘yavru köpek gözü’ özelliğinin pekişmesini sağlıyor.”
Kaminski ve kendisinin araştırma takımı daha önce, insanlar yüzlerini köpeklere çevirdiği ve yüzlerini köpeklerden uzaklaştırdığı zaman meydana gelen davranışlar üzerinde çalışma yaparak; köpeklerin aslında insanlarla iletişim kurmak için yüz ifadesi takınabildiklerini göstermiş. Takım; köpeklerin, insanlar onlara baktığı zaman çok daha fazla yüz ifadesi kullandığını keşfetmiş.
Araştırma takımı, bu araştırma için farklı bir şey yapmış: Köpeklerin davranışlarını (Canis familiaris), kurtların (C. lupus) davranışlarıyla karşılaştırmışlar ve her iki türün de yüz anatomisini karşılaştırmalı şekilde çözümlemişler.
Köpeklerin ve kurtların ortak bir atadan evrimleştiği düşünüldüğünden; bu gibi karşılaştırmalar, 33.000 yıl süren evcilleşmenin köpekleri hangi biçimlerde değiştirdiğini ortaya çıkarabilir.
Araştırmacılar, dört kurt ve altı köpeğin yüz anatomisini karşılaştırmışlar.
Duquesne Üniversitesi’nde çalışan anatomist Anne Burrows şöyle söylüyor: “Bu kaş hareketinin, evrimin bir sonucu olup olmadığına karar vermek için; bu iki türün yüz anatomisi ile davranışını kıyasladık ve köpeklerde kaşların yukarı kalkmasına olanak sağlayan kasın, kurtlarda yetersiz ve düzensiz bir lif demeti olduğunu gördük”
“Köpeklerdeki iç kaş kaldırma hareketi, köpeklerin yaşayan en yakın akrabası olan kurtlarda tutarlı şekilde bulunmayan bir kasla yönlendiriliyor.”
Ayrıca araştırmacılar, iki kurt ve altı başka köpekle birlikte; bunların, insanların etrafındayken yüzlerini nasıl kullandıklarını gözlemlemişler.
“Köpeklerin ve kurtların davranışı üzerinde de çalışma yaptık ve köpekler bir insanla iki dakika boyunca karşı karşıya kaldıkları zaman; iç kaşlarını, kurtlara göre daha fazla ve daha yüksek kuvvetle kaldırdılar” diyor Kaminski.
Takımın söylediğine göre kas anatomisi, genelde çok yavaş evrimleşiyormuş; bu yüzden bu özelliğin sadece birkaç on bin yılda gelişmiş olması, onun epey bir büyük bir değişim olduğunu gösteriyormuş. Araştırmacılara göre bunun sebebi, köpeklerin insanlar ile olan etkileşimlerinde, yüz ifadelerinin olumlu etkiler meydana getirmesi olabilir.
Portsmouth Üniversitesi’nde evrimsel psikolog olan Bridget Waller, şöyle söylüyor: “Bu hareket, bir köpeğin gözlerinin daha büyük görünmesini sağlıyor ve ona, çocuklara benzer bir görüntü veriyor. Bu ayrıca, insanların üzgün oldukları zaman yaptıkları yüz hareketini de taklit ediyor olabilir”
“Bizim bulgularımız, dikkatimizi çekme konusunda yüzlerin ne kadar önemli olabileceğini ve yüz ifadesinin, sosyal etkileşimde ne kadar güçlü olabileceğini gösteriyor.”
Araştırma PNAS bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
