Ayrımcılığa sebep oluyor.
Günümüz dünyasında çekici olarak algılanmak genelde bir engel gibi düşünülmez. Neden şikayet edilsin ki, sonsuz iltifatlar, yaltakçı hayranlıklar var.
Araştırmacılar, sıkıcı ve düşük ücretli bir meslek edinirken sevimli olmanın hayatı zorlaştırdığını buldular. Dalga geçmeyin, ayrımcılık ayrımcılıktır ve güzel görünümlü insanlar da hayatlarının bir noktasında giriş seviyesindeki işlere başvurabilirler.
Güzel görünüm, maalesef günümüz toplumunda çoğunlukla bir lütuf gibidir. Her ne kadar yanlış olsa da, sevimli insanlara genel olarak daha iyi davranırlar, seçimlerde onlara daha çok oy verirler ve yaptıkları işlerde daha fazla para öderler.
Her şeyin güllük gülistanlık olduğunu düşünebiliriz fakat bu varsayımların öteki bir tarafının olduğu ortaya çıkıyor.
London Business School’dan araştırmacı Margaret Lee, “Bizim yaptığımız araştırma, nispeten daha az arzu edilen mesleklerde çekici insanlara ayrımcılık yapıldığını öne sürüyor” diyor.
“Bu durum, çekiciliğin genel olarak seçim süreçlerinde adaylara yardımcı olduğu sonucuna varılan çok sayıdaki araştırmaya ters düşüyor.”
Lee, güzelliği teste tabi tutmak için psikologlardan oluşan bir takıma önderlik etti. Takım bir dizi deney yürüterek, çekici bir adayın bulunduğu karar alma süreci konusundaki birkaç hipotezi değerlendirdi.
Çekicilik kişisel bir durum; güzellik bakanın gözündedir vesaire.
Bu durumda güzellik, bir hoşluk ölçütü olarak Lee ve diğerlerinin (2015) gözünde olmuş oluyor.
Araştırmacılar, farklı görsel cazibeye sahip deneklerin bulunduğu bir çift fotoğraf kullanarak, 148 gönüllü ile birlikte işyeri koşullarının canlandırmasını yaptı.
Gönüllülere teker teker fotoğraflardaki iki insandan birinin işinden memnun olmadığı söylendi ve bu kişinin kim olabileceğini belirlemeleri istendi.
Yapılan ikinci çalışma, bunu bir adım öteye taşıdı ve 200’ün altındaki gönüllüye bu kişilerden hangisinin “Ticâri Faaliyetler Bölümü Takım Üyesi” ismine sahip, kulağa kibar gelen bir işi yapmaktan memnuniyet duymayacağı soruldu.
Son iki çalışma, sürecin gerçek dünyaya daha fazla benzemesi için tasarlandı. Gönüllüre, adayların beğenilen ve daha az beğenilen çeşitli pozisyonlara alınıp alınmayacağı hakkında sorular soruldu. Adaylar hem gerçek hem de sahte adaylardan oluşuyordu.
Son adımda gerçek insan kaynakları yöneticileri getirildi ve alım yaptıkları işlerde değerlendirme yaptılar.
Araştırmacılar her çalışmada bulguları onayladılar ve eğer kötü bir iş istiyorsanız, fazla sevimli olmamanız gerektiğini söyleyen iddianın lehine güçlü deliller topladılar.
Lee şöyle söylüyor: “Bulduklarımıza göre katılımcılar, çekici bireylerin iyi sonuçları çekici olmayan bireylerden daha fazla hak ettiğini düşünüyordu. Ayrıca çekici bireylerin, çekici olmayan bireylerle karşılaştırıldıklarında arzu edilmeyen bir işten daha az memnuniyet duyacakları tahmin edilmişti.”
Diğer bir deyişle, güzel görünümlü insanların daha fazla takdiri, yüksek maaşlı işleri ve yetkili konumları hak ettiklerini düşündürten önyargılar, ayrıca daha az teşvik edici olan ve daha az karşılık sunan işler için o kadar uygun olmadıklarını da düşündürtüyor.
“Karar veren kişilerin, fazla istenmeyen bir iş için seçim kararı verdikleri zaman çekici olmayan kişiyi çekici olan kişiye tercih etmeleri daha muhtemel oluyor.”
İşe alım yapan kişinin kendi çekicilik düzeyi veya daha iyi görünen gönüllülerin daha teşvik edici olan işi daha fazla hak ettiklerini söylemesi, verilen kararları etkilemedi.
Araştırma, bir işin arzu edibelirlik oranı ve çekicilik konusundaki ikiliğe dayanıyor ve gerçek dünyada farklılık oluşturabilecek küçük farklara az yer bırakıyor.
Ayrıca gönüllüler, arzu edilmeyen bir işi neyin teşkil ettiği konusunda da fazlaca etki altında kalmışlardı; sonuçta birçoğumuz, Ticâri Faaliyetler Bölümü’nde sıradan bir Takım Üyesi olma fikrini sevebilir.
Böylesi bir araştırmanın önemsiz olduğunu düşünebilir ancak bu araştırma, önyargılarımızı kontrol etmemizi veya mümkün olduğu zaman bunları bertaraf etme yollarına başvurmamızı hatırlatıyor.
Sevimli tipler bütün işleri kapmıyor. Ayrıca, alakasız olan fiziksel bir özellik yüzünden işe girememek, söz konusu iş diğer insanlara ne kadar sıkıcı görünebilirse görünsün, neresinden bakarsanız bakın düpedüz ayrımcılıktır.
Bu araştırma Journal of Personality and Social Psychology bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
