Sibirya’nın eriyen buzlu topraklarının altında kim bilir ne kadar uzun zamandır kabaran bir metan balonu patlayarak, 50 metre derinliğinde etkileyici bir krater açmış.
Bu dev deliği ilk defa, tepeden uçan bir TV ekibi görmüş. The Siberian Times gazetesinin Cumartesi günü aktardığına göre bilim insanları bu yeri araştırmaya gittiğinde, oluşan patlamanın merkez üssünden yüzlerce kilometre öteye fırlamış buz ve kaya parçaları görmüşler.
Bir zamanlar güvenli olan bu metan boşluğu, uzun zaman önce gitmiş ve geride sadece dev bir boşluk kalmış.
Giant new 50-metre deep 'crater' opens up in Arctic tundra. Blocks of soil and ice thrown hundreds of metres from epicentre of the funnel at the Yamal peninsula https://t.co/2fTA8GZRS4 #YamalFunnels2020 pic.twitter.com/t5CJRVwuRS
— The Siberian Times (@siberian_times) August 29, 2020
Deliğin ne zaman oluştuğu ya da iklim değişikliğinin pay sahibi olup olmadığı belli değil. Fakat 2014 yılında, olağandışı derecede sıcak geçen bir dizi yaz mevsiminin ardından; Rusya’nın kuzeybatısındaki Yamal yarımadasında tuhaf şekilde benzer (ve eşit ölçüde rahatsız edici) bir şey daha görülmüş.
Aslında bu şey, bölgede şimdiye kadar keşfedilen bu gibi ‘bacaların’ en az 17’ncisi ve türünün son yıllardaki en büyüğü.
Bu dev deliklerin, tepelerin aniden çökmesi ya da bozkırların kabarması sonucu oluştukları düşünülüyor. Donmuş haldeki toprakların erimesi, yüzeyin altında metan gazının birikmesine sebep oluyor ve bu tür şeyler oluşuyor.
Antropojenik (insan kaynaklı) iklim değişikliği yüzünden Kuzey Kutbu’nun donmuş toprakları hızlı bir çöküş yaşıyor. Bu baca olgusu da muhtemelen bu değişimlerden etkilenirken; iklim değişikliğinin, özel olarak bu donmuş toprakların çöküşüne nasıl sebep olduğunu inceleyen çalışmalar hâlâ az miktarda.
Bu durum büsbütün bir gaflet olabilir. Metan, karbondioksitten 84 kat daha güçlü bir serga gazı. O sebeple, bu devasa metan depolarının serbest kalması, mevcut küresel iklim krizini çok daha fena hale getiebilecek bir fasit daireyi başlatabilir.
Carly Cassella/ScienceAlert. Ç: O.
