İnsanlar da çoğu canlı gibi sürekli değişen düşük ve yüksek sıcaklıklara maruz kalıyor. Bu çevresel değişimler, çarpıcı metabolik etkilere sebep olup daimi adaptasyonlar gerektiriyor. Bu adaptasyonların bazıları sağlık üzerinde faydalı etkiler meydana getirse de, soğuk ve sıcaklığın bütün bir vücut bağlamında çeşitli organlar üzerindeki etkisi bilinmiyormuş. Cenevre Üniversitesinde çalışan bir araştırma takımı, iş başındaki genel biyolojik mekanizmayı anlamak üzere farelerin çeşitli organlarındaki gen ifadesini eş zamanlı şekilde analiz etmiş. Çalışma sonucunda, bütün organların sıcaklık değişimlerine kuvvetli şekilde yanıt verdiği ve her organın kendine özgü bir düzenleme gerçekleştirdiği keşfedilmiş. Bilim insanları başka araştırmaları ve olası tedavi uygulamalarını harekete geçirmek için binlerce gen ifade profilinin ücretsiz şekilde erişilebildiği web tabanlı bir uygulama oluşturmuşlar. Sonuçlar eLife bülteninden okunabilir.
Sıcaklık, canlıların maruz kaldığı temel çevresel faktörlerden biri. Soğuğa ve sıcağa maruz kalmanın metabolizma ve sağlık üzerinde çarpıcı etkileri var. Sıcaklığın insan sağlığına etkisi, belirli hastalıkların coğrafi dağılımından da anlaşılabiliyor. Fakat soğuk veya sıcak bir ortamda yaşamanın, bazı dokuların verdiği fizyolojik tepkilerin ötesinde vücudun tamamındaki biyolojik değişimlere ne derece katkısı var?
Araştırmayı yönlendiren ve Cenevre Üniversitesi Tıp Fakültesi Hücre Fizyolojisi ve Metabolizması ile Diyabet Merkezinde çalışan Profesör Mirko Trajkovski şöyle aktarıyor: “Yürüttüğümüz önceki çalışmalarda, sıcaklığın belli organların çalışmasında önemli etkiler meydana getirdiğini gözlemlemiştik”
“Artık soğuğa maruz kalmanın, artan termojenez sebebiyle kilo kaybını desteklediğini ve multipl skleroz belirtilerini hafiflettiğini biliyoruz. Sıcağa maruz kalmak ise kemik erimesi gibi yaşa bağlı belli hastalıklar üzerinde koruyucu etkiler meydana getiriyor. Peki organizmanın tamamında neler oluyor? Daha önce elde ettiğimiz sonuçlar, çeşitli organ ve hastalıklar üzerindeki sıcak değişimlerinin bağlama dayalı etkilerine işaret ediyordu. Fakat canlının genel adaptasyonunun bütüncül bir şekilde ele alınması gerekiyor.”
Kaynak: Cenevre Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
