Milyarlarca ışık yılı ötede yer alan ve şimdiye kadar bulunanların en uzağı olan bir galaksi, kara delik ile galaksi oluşum modellerimize meydan okuyor ve evrenin ilk zamanlarına yönelik nadir bir bakış fırsatı sunuyor.
J0313-1806 adı verilen ve Dünya’dan 13 milyar ışık yılı uzakta olan bu kuvasar, merkezinde yer alan şaşırtıcı ölçüde büyük bir süperkütleli kara delik ile beraber Büyük Patlama’dan sadece 670 milyon yıl sonra oluşumunu tamamlamış ve hızlı şekilde yıldız üretiyor.
Arizona Üniversitesi önderliğinde çalışan bir araştırma takımı, J0313-1806’nın merkezindeki süperkütleli kara delikten esen ve ışık hızının yüzde 20’siyle giden sıcak bir kuasar rüzgarının kanıtlarını bulmuş.
Arizona Üniversitesi Steward Gözlemevi’nde çalışan gökbilimci Feige Wang, “Süperkütleli bir kara deliğin, etrafındaki ana galaksiyi nasıl etkilediğine ilişkin en erken kanıt bu” diyor. “Daha yakındaki galaksilerde yaptığımız gözlemlerden, bunun olması gerektiğini biliyoruz fakat evrenin bu kadar erken bir döneminde gerçekleştiğini hiç görmemiştik.”
“Yıldızsı radyo kaynakları” teriminin kısaltması olan kuasarlar, faal bir galaksi çekirdeğinin inanılmaz derecede parlak sonuçları niteliğinde. Sahip oldukları süperkütleli bir kara delik o kadar hızlı şekilde topluyor ki, oluşan ısı evren boyunca yayılıyor. J0313-1806’nın çekirdeği, bir yılda Güneş’in kütlesinin 25 katı kadar madde topluyor. Fakat o kadar uzak ki; sadece en güçlü teleskoplarımızdan bazılarının birleştirilmiş kuvveti, onu zamanın şafağında kızılötesi bir nokta şeklinde tespit edebilmiş.
Michelle Starr/ScienceAlert. Ç: O.
