Fakat onların bu pisliğinden yararlanabiliriz.
Çöpünüze girerler, lağım pisliğine ve cesetlere üşüşürler, her şeyin üstüne kusarlar, üzerlerine konmayı sevdikleri pisliklerden gelen bakteriler ve mikroplarla kaplanmışlardır ve sonra küçük pis ayaklarını yiyeceklerinizin her tarafında gezdirirler. Sinekler çok iğrençler.
Fakat bundan daha da kötü olabilirler. Yeni araştırmaya göre, her türlü hastalık yapıcı mikrobu (patojen) taşıyor ve küçük pis vücutlarıyla onları etrafa yayıyorlar; daha doğrusu, küçük pis bacaklarıyla.
Bu haşerelerin patojenleri ve bulaşıcı hastalıkları yayma konusundaki rolü epey iyi biliniyor; kendilerine boşuna “ayaklı mikroplar” denmiyor. Ancak hemen hemen 50 yıl önce, bu konudaki kanıtlar “yetersiz” durumdaydı.
Şimdiyse Penn State Üniversitesi’nin Eberly Bilim Fakültesi’ndeki araştırmacıların önderlik bir çalışma, sayıları giderek artan bulgulara yenilerini ekliyor. Çalışmada, sineklerin vücutlarının farklı bölümlerinde taşıdığı mikroplar incelendi ve sineklerin son derece fazla olan pislik boyutuna dair bazı fikirler elde edildi.
Araştırmacılar, üç farklı kıtadan alınan 116 karasinek ile kurtsineğindeki mikrobiyom üzerinde çalışma yaptı ve buldukları şey gerçekten iğrençti. Bazı sinekler, birçoğu insanlara zararlı olan yüzlerce farklı bakteri türü taşıyordu ve onları, çoğunlukla ayakları yoluyla kondukları yüzeylere bulaştırıyorlardı.
Penn State Üniversitesi’nde önceden biyokimya ve moleküler biyoloji profesörü olan Stephan Schuster şöyle söylüyor: “Sinek vücudunda en yüksek mikrop çeşitliliği, bacaklar ve kanatlarda bulunuyor. Bu durum, bakterilerin sinekleri uçak gibi kullandığını akla getiriyor.”
“Yolculukta hayatta kalan bakteriler, yeni bir yüzey üzerinde üreyip yayılıyor olabilir. Aslında bu çalışmanın gösterdiğine göre, eğer bu yeni yüzey bakterilerin çoğalmasını destekliyorsa, sineğin attığı binlerce adımdan her biri geride bir mikrop kolonisi izi bırakıyor.”
Araştırmacılar, insanların yoğun yaşadığı ortamlardan toplanan sineklerde, ahırlarda bulunan sineklere göre daha fazla patojen olduğunu buldular. Ayrıca, çoğunlukla Brezilya’da toplanan sineklerde, bağırsak ülserlerine sebep olan ve Helicobacter pylori adı verilen 15 insan patojeni örneği buldular.
Araştırmacıların belirttiğine göre sinekler, bakterileri büyük ihtimalle açık kanalizasyonlardan veya tuvaletlerden toplamış.
Bu bulgular, insanların etrafında daha fazla sinek olduğu zaman sineklerin daha fazla patojen taşıdıklarını öne sürüyor.
“Bu durumun, kamu sağlığı yetkililerinin gözden kaçırmış olduğu bir patojen bulaşma mekanizmasını gösterebileceğine inanıyoruz. Ayrıca sinekler, salgın durumlarında patojenlerin hızlı şekilde yayılmasına katkıda bulunabilir” diyor Penn State biyokimyacısı Donald Bryant.
“Bunlar, bir sonraki pikniğinizde masada duran şu patates salatasını yeme konusunda gerçekten iki kere düşünmenizi sağlayacak. Şu pikniği şehirdeki bir parkta değil de, şehir ortamından uzakta ve ormanda yapmak daha iyi olabilir.”
Bu bilgi, sineklere olan nefretinizi artırabilse de, bilim insanları bu haşerelerin bakteri dolu vücutlarından faydalanabilir.
Mesela sinek mikrobiyomlarını örneklemek, normalde ulaşılması zor olan ortamların mikrobiyal içerikleri üzerinde çalışma yapılmasına yardımcı olabilir.
Bu değiş tokuş iyi mi olur? Söylemesi zor, ancak bir yüksük dolusu uçan pislikte de bir hayır olmalı.
Araştırma Scientific Reports bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
