Dişi sivrisinekler ısıracak insan aradıkları zaman, havaya yaydığımız vücut kokularımızdan oluşan benzersiz bir kokteyli kokluyorlar. Bu kokular, sonrasında sivrisineklerin antenlerindeki reseptörleri (almaç) uyarıyor. Bilim insanları ise sivrisineklerin insanları tespit edememesini sağlamak için bu almaçları silmeye çalışmışlar.
Fakat bütün bir koku algılama reseptörü ailesi sivrisinek genomundan silindikten sonra dahi, sivrisinekler bizi ısırmanın bir yolunu buluyor. Şimdiyse bulgularını geçtiğimiz hafta Cell bülteninde yayımlayan bir grup araştırmacı, sivrisineklerin koku sisteminde gereğinden fazla miktarda ‘sigorta’ evrimleştiğini ve sivrisineklerin bu sayede kokumuzu her zaman alabildiğini keşfetmişler.
Rockefeller Üniversitesinde çalışan ve makalenin yazarlarından biri olan bilim insanı Margo Herre, “Sivrisinekler, hayvanların koku alma şekilleriyle ilgili en iyi kuralların tümünü çiğniyor” diyor.
Bir koku nöronu, çoğu hayvanda yalnızca bir tip kokuyu tespit etmekten sorumlu. Howard Hughes Tıp Enstitüsü ile Rockefeller Üniversitesinde çalışan ve makalenin kıdemli yazarı olan Profesör Leslie Voshall, “Eğer insansanız ve bir koku almacınızı kaybederseniz, o almacı ifade eden nöronların hepsi o kokuyu algılama kabiliyetini kaybeder” diyor. Fakat Voshall ve meslektaşları, bu durumun sivrisineklerde geçerli olmadığını keşfetmiş.
“Sivrisineklerin üstesinden gelmek için daha çok çalışmanız gerekiyor çünkü sadece bir almaçtan kurtulmak hiçbir işe yaramıyor” diyor Voshall. “Sivrisinekleri sineksavarlar veya başka bir şeyle kontrol etmek istiyorsanız, bize olan çekimlerinin ne kadar kırılmaz olduğunu hesaba katmanız gerekiyor.”
Araştırma kısmen ABD Ulusal Sağlık Enstitüsünce desteklenmiş.
Kaynak: Cell Press. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
