SpaceX’in Falcon 9 roketine bir deneme yangını için yakıt doldurulurken roket patladıktan sonra, şirket, roketin Kasım ayına kadar tekrar fırlatılacağını belirtti. Görünüşe göre kuşkucular haklıydı: Kasım ayındayız ve şirket ilerleme göstermesine rağmen SpaceX roketleri hâlâ havada değil. CEO Elon Musk, şirketin Eylül ayındaki patlamanın sebebini belirlediğini ve Falcon 9’un Aralık ayının ortasına doğru onarılıp uçabileceğini dile getirdi.
Musk, 6 Kasım’da, sorunun merkezine inmenin neden bu kadar uzun sürdüğünü CNBC’ye açıkladı: “Problem gerçekten şaşırtıcıydı. Roket bilimi tarihinde böylesiyle karşılaşılmadı.”
Problem, yakıt deposundaki süper-soğuk oksijenin karbon fiber bileşimlerle tepkimeye girmesiyle alakalı.
Falcon 9 roketi, sıvı gazyağının ve oksijenin yanmasıyla uçabiliyor. Bunun sebebiyse, uzayda oksijen olmamasından dolayı roketin kendi oksijenini sağlamak zorunda olması. Mümkün olduğu kadar çok yakıt taşımak için çoğu roketin oksijen gazını sıvılaşana kadar soğutması gerek. SpaceX, muhtemelen, yoğunluğu ve bu sayede roketin taşıyabileceği yakıt limitini artırmak için bu işlemi bir adım ileri taşıyor ve oksijeni daha da fazla soğutuyor.
Öyle görünüyor ki, süper-soğutulmuş oksijen katılaşacak kadar soğuk olabiliyor.
SpaceX, oksijen depolarını yaklaşık -207°C derecede muhafaza ediyor, içindekiler ise -219°C derecede donuyor. New York Times’a göre, oksijen depolarının içindeki sıvı helyum taşıyıcıları, oksijeni depoların kenarına sıkıştırmaktan sorumlu olabilir. Oksijen depolarına basınç uygulamak için kullanılan Helyum, oksijenden daha da soğuk olan -269°C derecede saklanıyor.
Musk, katı oksijenin nasıl oluştuğunun veya sonrasında ne olduğunun detayına girmedi fakat önde gelen teori şu: Oksijen depolarındaki katı oksijen, üç adet karbon bileşimli helyum taşıyıcılarından biriyle tutuşarak SpaceX’in fırlatma rampasını mahveden patlamayı tetikledi.
Musk, CNBC’ye “Çözmek zorunda kaldığımız en büyük bulmaca buydu.” şeklinde fikrini belirtti.
Artık şirketin sorun hakkında bir fikri olduğuna göre, onarma çalışmalarına başlayabilirler. SpaceX, taşıma kapasitesinin ne olacağını açıklamamasına rağmen Aralık ayının ortalarına doğru uçuşa geri dönmeyi hedefliyor.
Çeviren: Ayten Deniz Yılmaz
