67 Budist yolcu ve şoförleri, 19 Ocak 2020 günü Çin’in Ningbo şehrinde bir otobüse bindiklerinde; muhtemelen içlerinde yalnızca bir kişi koronavirüsün kuluçka dönemindeymiş. Hiç kimse, o gün hasta olacaklarını bilmiyor veya beklemiyormuş; bu yüzden kimse maske takmamış.
Günler sonra, o otobüse binen toplamda 24 kişi hastaymış.
Salı günü JAMA Internal Medicine bülteninde yayımlanan yeni bir çalışma, başlangıçtaki o bir hastalığın muhtemelen otobüsün üçte birine nasıl yayıldığını gösteriyor. Bu gidiş dönüş otobüs yolculuğu, Vuhan’ın 917 kilometre doğusuna yapılmış ve sadece bir saat 40 dakika sürmüş.
Bu olay, açık bir şekilde şunu gösteriyor: Sağlıklı görünen fakat aslında virüsü taşıyan insanlardan 2 metrelik “güvenli” bir uzaklıkta bile olsa, yetersiz havalandırılan yerlerde koronavirüsle beraber kalmak kötü bir fikir; özellikle de kimse maske takmıyorsa.
New York Üniversitesi Langone Tıp Merkezi’nde seyahat tıbbı bölümünün tıbbi sorumlusu ve bulaşıcı hastalık hekimi olan Scott Weisenberg, çalışmaya baktıktan sonra “Bu durum kesinlikle kaygı verici” diyor.
“Doğru bir düzende, 2 metre kuralı sizi SARS-CoV-2 [yeni koronavirüs] kapmaktan korumaz.”
O kader gününde otobüse binen enfekte kişi, henüz belirti göstermiyormuş. Fakat daha iki gece öncesinde, yakın zaman önce virüsün hızla yayıldığı Hubei bölgesinden gelen dört kişiyle akşam yemeğindeymiş.
Bu süperyayıcı, otobüs yolculuğundan eve döndükten yalnızca saatler sonra endişe verici belirtiler göstermeye başlamış (öksürük, üşüme ve ağrı sızı). Bir insanın hasta olduğunu hissetmeden hemen önceki bu kritik saatler, çoğunlukla insanların koronavirüsü en çok bulaştırdığı zamanlar oluyor.
Günler sonra ise bu kişinin virüs testi (eşi ve çocuğuyla beraber) pozitif çıkmış. Otobüsteki diğer pek çok yolcunun da öyle…
Bu kişilerin hepsi, bir Budist tapınağında dış mekanda yapılan bir ibadet etkinliğine gidiyormuş. Buradaki bulaşma tehlikesi, dış mekan olduğu ve doğal hava dolaşımı gerçekleştiği için önemli miktarda daha düşük.
Bu yolcular, benzer miktarda tapıcıyla dolu başka bir otobüsle yan yana seyahat etmiş. İkinci otobüsteki 60 kişiden hiçbiri hastalanmamış. Bu durum, muhtemelen otobüste havayı devir daim eden sistemin yardımıyla; virüsün nasıl yayıldığını göstermesi açısından neredeyse mükemmel bir örnek. Otobüsün hava sistemi, enfekte kişinin virüsünü toplamda 100 dakikada diğerlerine üflemiş.
Hastanın yanında oturan yolcunun testi pozitif çıkmamış fakat yedi koltuk geride oturanlar hafif belirtiler göstermiş. Ayrıca, pencere kenarında oturanlardan çok azı hastalanmış. Eğer hasta maske taksaydı, muhtemelen virüsün yayılımını kontrol altına almaya yardımcı olabilirdi.
Hilary Brueck/Business Insider. Ç: O.
