New York Üniversitesi (NYU) Küresel Halk Sağlığı Fakültesinde çalışan araştırmacıların yeni çalışmasına göre ultra işlenmiş yiyeceklerin tüketim oranı, geçtiğimiz yirmi yılda ABD nüfusunun neredeyse tüm kısımlarında artış gösterdi.
Çalışmanın birinci yazarı, yardımcı profesör ve doktora sonrası araştırma görevlisi olan Filippa Juul şöyle aktarıyor: “ABD’deki ortalama bir beslenme düzeninin genel bileşimi, daha işlenmiş bir beslenme düzenine doğru kaydı. Daha fazla ultra işlenmiş besin tüketilmesi, beslenme düzeninin yetersiz kalitede olması ve çeşitli kronik hastalık tehlikelerinin artmasıyla ilişkilendirildiğinden, durum endişe verici. 21’nci yüzyılda ultra işlenmiş yiyeceklerin yüksek oranda tüketilmesi ve bu miktarın giderek artması, obezlik salgınına yön veren ana unsurlardan biri olabilir.”
Ultra işlenmiş yiyecekler fabrikada üretilen, yemeye veya ısıtmaya hazır olan, katkı maddeleri içeren ve çoğunlukla tam besinlerden yoksun olan gıdalar. NYU Küresel Halk Sağlığı Fakültesinde çalışan araştırmacıların yürüttüğü önceki çalışmalarda, ultra işlenmiş yiyeceklerin daha fazla tüketilmesinin obezlik ve kalp hastalığıyla bağlantı sergilediği bulunmuş.
American Journal of Clinical Nutrition bülteninde yayımlanan yeni çalışmada Juul ve meslektaşları, ABD Hastalık Denetim ve Önleme Merkezlerinin 2001’den 2018’e kadar yürüttüğü Ulusal Sağlık ve Beslenme İnceleme Anketine katılan yaklaşık 41.000 yetişkinin beslenme verisini analiz etmişler. Katılımcılara son 24 saat içinde neler yediklerini soran araştırmacılar, bildirilen besinleri şu şekilde dört sınıfa ayırmış:
- Sebze, meyve, tahıl, et ve süt ürünleri gibi asgari düzeyde işlenmiş yiyecekler (tam besinler)
- Zeytinyağı, tereyağı, şeker ve tuz gibi işlenmiş mutfak ürünleri
- Peynir, konserve balık ve konserve barbunya gibi işlenmiş yiyecekler
- Dondurulmuş pizza, gazlı içecek, fast food, şekerleme, tuzlu atıştırmalıklar, hazır çorba ve çoğu kahvaltılık gevrek gibi ultra işlenmiş yiyecekler
Araştırmacılar daha sonra her bir yiyecek grubundan alınan kalorilerin yüzdesini hesaplamış. Ultra işlenmiş yiyecek tüketimi, incelenen dönemin başlangıcında (2001-2002) yüzde 53,5 iken sonunda (2017-2018) yüzde 57’ye çıkmış. Tam yiyeceklerin tüketimi ise toplam kalorilerin yüzde 32,7’sinden yüzde 27,4’üne gerilemiş. Araştırmacılara göre bunun en büyük sebebi, insanların eskisi kadar et ve süt ürünleri tüketmemesi.
Kaynak: New York Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
