“Başarısız olduk.”
Dünyanın şu an ihtiyacı olan en son şey kötü haberlerdir, fakat maalesef bu gerçeği görmezden gelemeyiz. Bir diğer kitlesel beyazlama olayından sonra, bilim insanları artık Avustralya’nın Büyük Set Resifi’nin “son aşamada” olduğunu itiraf ediyorlar.
Avustralya’da rekor derecede sıcak olan bir yaz mevsiminden sonra, son ölçümler Büyük Set Resifi’nin üçte ikisinin artık şiddetli mercan ağarması sebebiyle zarar gördüğünü ortaya çıkarıyor; 2016’da resifin yüzde 93’ünün ağarma yaşamasının üstünden 12 aydan kısa bir zaman geçti. Bu sene, hasar daha güneye yayıldı.
Ölçümlerde, Büyük Set Resifi’nin 2.300 km’sinden 1.500 km’sinin artık ağardığı bulundu; üstelik bu yıl bir El Nino olayını suçlayamayız.
Araştırmacılar, en hızlı büyüyen mercanların bile düzelmesinin on yıl alacağını tahmin ediyorlar; fakat bu durum, herhangi bir ağarma olmadan mercanlara yeniden büyüme fırsatı vermek için bir veya iki yıl gerektirecek.
Araştırmacılardan biri olan James Cook Üniversitesi’nin ARC Üstün Mercan Resifleri Çalışmaları Merkezi’nden James Kerry şöyle söylüyor: “Büyük Set Resifi dördüncü defa şiddetli bir şekilde ağarıyor; 1998, 2002, 2016 ve şimdi 2017 yılında ağardı. Ağaran mercanlar ille de ölü mercanlar demek değil, fakat şiddetli orta bölgede, yüksek seviyelerde mercan kaybı bekliyoruz.
“En hızlı büyüyen mercanların bile tamamen iyileşmesi için en az on yıl gerekiyor, bu yüzden birbirinden 12 ay uzakta olan kitlesel ağarma olayları, 2016’da hasar görmüş resifler için sıfır iyileşme olasılığı sunuyor.”
Mercan ağarması, su sıcaklıklarının çok artması sebebiyle mercanların aşırı strese girip güzel renkleri, yani kendi dokularında yaşayan ve onlara bir barınak karşılığında renk ve besin sağlayan simbiyotik algleri dışarı attığı zaman gerçekleşiyor.
Bu alg olmadan mercan, kemiğimsi beyaz renge dönüyor ve aç kalmaya başlayarak, yok olmaya karşı savunmasız hale geliyor.
Aşağıda, havadan yapılan en son incelemeden elde edilen video görüntüsünde bunun nasıl göründüğünü görebilirsiniz (uyarı: biz ağlamak istedik):
Without doubt the most confronting research project I've ever done. Please act NOW to save the #GreatBarrierReef from climate change. pic.twitter.com/rVujRxoPeD
— Terry Hughes (@ProfTerryHughes) April 10, 2017
Bu yılın resif incelemesinden gelen tek olumlu haber, bu yıl en kötü etkilenen bölgenin, narin üçüncü kuzeyden ziyade üçüncü orta resif olduğuydu. Ayrıca güney üçüncünün zarar görmediği görülüyor.
Yine de, çalışmaya katılmayan James Cook Üniversitesi su kalitesi uzmanı Jon Brodie, The Guardian‘dan Christopher Knaus ve Nick Evershed’e resifin artık “son aşamada” olduğunu söylüyor.
Avustralya hükümeti tarafında bulunan eylemsizliğe atfen, “pes ettik,” diyor Brodie. “Hayatım boyunca su kalitesinin icabına baktım, başarısız olduk.”
Baş araştırmacı Terry Hughes, geçen yılın sonuçlarının ardından şöyle bir tvit attı: “Büyük Set Resifi üzerindeki ağarmanın havadan yapılan ölçüm sonuçlarını öğrencilerime gösterdim ve sonra ağladık.”
Hughes ve takımı, son çalışmada 8.000 km’den fazla bir alan boyunca yaklaşık 800 tekil mercan resifini kapsayan havadan ölçümler gerçekleştirdiler.
Aşağıdaki haritalardan geçen seneye kıyasla (sağda) bu seneki yıkımı görebilirsiniz. Bu seneki zarar, 500 km daha güneye uzanıyor:
İşler bu sene özellikle kötü durumda çünkü 2017 kitlesel ağarma olayıyla birleşen Tropik Kasırga Debbie de Mart ayında Büyük Set Resifi’nin bir bölümünü vurdu ve 100 km genişliğinde olduğu tahmin edilen bir güzergâh boyunca hasara sebep oldu. Basın bülteninde, “kasırga maalesef, en kötü ağarmadan büyük oranda kurtulan bir resif bölümünü vurdu,” açıklamasında bulunuldu.
Kasırga kendisiyle birlikte daha soğuk su getirdiyse de, takım, bu durumun sunduğu faydaların, sebep olduğu hasara oranla önemsiz olduğunu açıkladı.
Çocuklarımızın çoğunun artık Büyük Set Resifi’ni kendi gözleriyle görme şansına sahip olmayacağı karşısında umutsuzluğa düşmek kolay.
Fakat, resifin geri kalan kısımlarını korumak için ne yapabileceğimize ve bu durumun dünya çapındaki diğer mercan resiflerinde gerçekleşmesini önlemeye odaklanmak belki daha iyidir.
Hughes şöyle açıklıyor: “Açık bir şekilde görüldüğü üzere, resif birden fazla darbeyle mücadele ediyor.”
“Hiç kuşkusuz bunlar arasında baskıcı olanı küresel ısınma. Sıcaklıklar artmaya devam ettikçe, mercanlar bu olayları giderek daha fazla yaşayacaklar: şimdiye kadar 1°C’lik ısınma, son 19 yılda dört olaya sebep oldu.”
“Eninde sonunda karbon salımlarını kesmemiz lazım ve bu konudaki pencere hızla kapanıyor,” diye ekliyor.
Dünya, eğer bir uyarı işareti bekliyorsanız, işte bu o.
Son incelemenin sonuçları henüz yayınlanmadı, fakat 2016 ağarma olayı Nature bülteninde bildirildi.
ScienceAlert
