Ebeveynlerin insan kokusu yüzünden kayıp yavruyu reddetmesi bir efsaneden ibaret.
Baharın gelip çatması, etrafımızdaki doğal alanlara pek çok değişim getiriyor. Çiçekler açıyor, yaprak dökmüş ağaçlar yapraklarla doluyor ve arada sırada da bebek kuşlar bu ağaçlardan düşüyor. Pek uçmamış bu kuşlardan biriyle karşılaşmış ve onlara en iyi nasıl bakacağınızı merak ettiyseniz, doğru yere geldiniz.
Yuvasından çıkmış bir yavru bulduğunuzda ilk yapmanız gereken, yanlışlıkla mı düştüğünü yoksa sadece yuvadan dışarı ilk adımları mı atıyor olduğunu çözmektir. İngiltere Kraliyet Kuş Koruma Derneğinde altı yıllık yaban hayatı tecrübesi olan Sian Denney, kuşun yuvadan ayrılan bir yavru olup olmadığını belirlemeniz gerektiğini söylüyor. “Henüz yuvadan ayrılma zamanı gelmemiş yavrular tüyleri olmayan ufak bebeklerdir, daha çok erken bir aşamada ve çok savunmasızdırlar” diyor. Bunun aksine yuvadan ayrılma zamanı gelmiş olan yavruların tüyleri vardır fakat göklere çıkmak için gereken uçuş tüyleri olmayabilir.
Bir yavruya yardım etmek
Bulduğunuz kuş tüyü olmayan bir bebekse, yuvanın dışında kalması durumunda tehlike altında olacaktır. “Kuşların ihtiyaç duyduğu bakım miktarı yoğundur. Tüyleri olmayan o yaştaki çok genç bir kuşun yuvanın dışındaysa hayatta kalması muhtemel değil” diyor yaban hayatı yardım kuruluşu SongBird Survival için çalışan George Bradley.
Kuşun hangi yuvadan düştüğünü biliyorsanız onu oraya geri yerleştirmeniz gerekiyor. Denney ve Bradley, kuşları elinize alırken hijyen önlemi olarak eldiven giyilmesini tavsiye ediyor. Bazı kişiler iyi niyetli birinin bir kuşu eline aldığında, ebeveynlerinin kokusunu tanıyıp kuşu reddedeceğine inanıyor. Denney bunun gerçek olmadığını söylüyor. “Kuşların koku duyusu aslında berbattır” diyor.
Bahçe kuşu türleri genelde yuvalarını çalılara ya da ağaçlara yapar. Fakat martı ya da serçe gibi diğer türler evlerini çatılara ya da saçak altlarına yaparlar. Yavrunun ebeveynlerinin yardım etmeye çalışıp çalışmadığına bakarak, yuvasının nerede gizlendiğini ve erişilebilir olup olmadığını anlayabilirsiniz. Eğer yavrunun hangi yuvadan düştüğünü belirleyemezseniz bile yavrunun yerden kaldırılması gerekiyor çünkü orada yırtıcılara karşı savunmasız olur. En iyi seçenek yavruyu yüksek bir yere koymaktır. Onları bir kovaya veya boş bir bitki saksısına yerleştirirseniz hem yavrular daha iyi korunabilir, hem de anne babalarının onları bulması kolay olur.
Yuvadan ayrılma zamanı gelen yavruya yardım
Karşılaştığınız kuş tüyleri çıkan ve yuvadan ayrılma zamanı gelen bir kuş ise Denney’in farklı bir tavsiyesi var. “Kendi başlarına bırakılmaları lazım” diyor. “Yuvanın dışındaki ve ötesindeki hayata atılmaya hazır oldukları için yuvayı terk etmeye kalkışmışlardır” diye de ekliyor. Ebeveynleri muhtemelen onları gizlice takip edip nasıl kendi başlarına uçacaklarını öğrenip öğrenmediklerini kontrol ediyordur. Denney, uçmaya hazırlanan kuşların uçmayı öğrenirken günler veya haftalar boyu yerde zaman geçirebileceklerini ilave ediyor. Eğer kuş açık ve doğrudan bir tehlike altındaysa (ör. sokağınızdaki kedi gözlerini ona dikmiş olabilir), kuş bir çalılık ya da ağaç gibi daha güvenli bir yere de kışkışlanabilir.
Yaralı bir kuşa nasıl yardım edilir
Düşen kuş yaralanmışsa, bulunduğunuz yerdeki yaban hayatı rehabilitasyoncusuyla irtibat kurma zamanı gelmiş olabilir. Bu kişiler, hasta ya da yaralı kuşlara bakmaya gönüllü uzmanlardır. Bu kaynaklar şehre göre değişecektir. Kuşu, kuşlara bakan bir veteriner hekime de götürebilirsiniz.
Genel mesaj, bebek kuşların nihayetinde yuvalarından uçması gerektiğidir ve çok küçük ya da tehlike altında olmadıkları sürece de onları yalnız bırakıp kendilerini içinde buldukları bu büyük, yeni dünyada nasıl gezineceklerini öğrenmelerini sağlamak en iyi hareket tarzıdır.
İnsanlar da yavru kuşları en başta düşme tehlikesine sokan faaliyetlerden kaçınarak önleyici şekilde yardım edebilir. Denney, yaz aylarında ağaçları ya da çalıları agresif şekilde veya kuş yuvası olup olmadığını kontrol etmeden kesmenin yuvaların bozulmasına veya yok olmasına yol açabileceğini söylüyor. Kesmeden önce, “Alanı ilk olarak birkaç gün kontrol edin. Faaliyet işaretleri görürseniz, kesimi ertelemek ve o kuşların yuvada kalmasını sağlamak en iyisidir” diyor.
Yazar: RJ MacKenzie/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
